علایم شایع سرطان که باید جدی گرفته شود

سرطان از آن دسته بیماری‌هایی است که به دلیل عدم آگاهی مردم، ترسناک و دلهره‌آور جلوه می‌کند اما آشنا شدن با این بیماری از تشخیص تا درمان به ما نشان می‌دهد که همۀ سرطان‌ها به یک شکل نیستند و تفاو‌ت‌های بسیاری بین آن‌ها وجود دارد. 

مدرسه آنلاین – سرطان یکی از علل اصلی مرگ و میر زودهنگام در سراسر جهان است. گاهی اوقات این بیماری علامت خاصی ایجاد نمی‌کند، اما در اکثر موارد با علائم هشداردهنده همراه است. سرطان می‌تواند بر روی بافت‌های مختلف بدن تأثیر بگذارد. از نشانه‌های سرطان می‌توان به علائمی مانند کاهش وزن، خستگی، تغییرات پوستی و سرفه‌های مداوم اشاره کرد. این علایم لزوماً نشانۀ سرطان نیست، اما بهتر است با پزشک مشورت شود. 

چه عواملی باعث سرطان می‌شود؟

علت اصلی این بیماری، جهش‌ها یا تغییرات DNA در سلول‌های بدن است. جهش‌های ژنتیکی بعضی اوقات زمینه ارثی دارند اما گاهی بر اثر عوامل محیطی ایجاد می‌شوند. عوامل محیطی سرطان‌زا شامل موارد زیر است:

مواد سرطان‌زا فیزیکی مانند اشعه رادیواکتیو و اشعه ماوراء بنفش (UV)
مواد سرطان‌زای شیمیایی مانند دود سیگار، آزبست، الکل، آلودگی هوا، غذا و آب آشامیدنی آلوده
سرطان‌زاهای بیولوژیکی مانند ویروس‌ها، باکتری ها و انگل‌ها
به گفته سازمان جهانی بهداشت، حدود ۳۳ درصد از مرگ و میرهای ناشی از این بیماری ناشی از تنباکو، الکل، شاخص توده بدنی بالا (چاقی)، مصرف کم میوه و سبزیجات و عدم فعالیت بدنی است.

عوامل افزایش دهندۀ خطر ابتلا به سرطان

بعضی عوامل خطر احتمال ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهند. این عوامل خطر به صورت زیر است:

مصرف تنباکو
مصرف مشروبات الکل
رژیم غذایی ناسالم
عدم تحرک و فعالیت بدنی
قرارگرفتن در معرض آلودگی هوا
قرارگیری در معرض پرتوها
قرارگرفتن زیاد در معرض نور خورشید
مبتلا شدن به بعضی از عفونت‌ها از جمله هلیکوباکتر پیلوری، ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)، هپاتیت B، هپاتیت سی، HIV و ویروس اپشتین بار
یک مطالعه بالینی در سال ۲۰۱۷ نشان داد که یک رژیم غذایی ناسالم حاوی گوشت فرآوری شده (مانند سوسیس، کالباس و همبرگر)، نوشیدنی‌های صنعتی (انواع آب میوه)، تنقلات شور (چیپس، پفک و سایر خوراکی‌های بسته‌بندی)، غذاهای نشاسته‌ای و کربوهیدرات‌های تصفیه شده از جمله قندها و غلات فرآوری شده تاثیر قابل توجهی در افزایش ابتلا به این بیماری دارد. خطر ابتلا به این بیماری با افزایش سن بیشتر می‌شود و دلایل آن نیز به شرح زیر است:

ضعیف شدن مکانیسم‌های ترمیم سلولی با افزایش سن
تجمع عوامل خطر در ژن‌ها در طول سالیان
قرارگیری بیشتر در معرض مواد سرطان‌زا
تعدادی از بیماری‌های التهابی نیز ممکن است خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهند. به عنوان مثال کولیت روده، یک بیماری التهابی مزمن گوارشی است که در صورت درمان نشدن ممکن است عوارض جدی به دنبال داشته باشد.

از علائم رایج سرطان

اکثر افراد ااز وجود تومور در بدنشان آگاه نمیشوند زیرا دربیشتر افراد بروز نمیکند. متأسفانه، دربیشتر موارد پس ازحاد شدن مشخص میشود. برخی ازسرطانها درگروه‌های سنی خاصی بیشتر رخ میدهند. با این حال، اگر علائم خاصی رخ دهد یاادامه یابد، باید برای انجام آزمایشات بیشتر به‌پزشک مراجعه شود. برخی از علائم رایجی که‌ممکن است باسرطان رخ دهد به‌شرح زیر است:

سرفه مداوم یا بزاق خونی

این علامتها معمولاً نشان دهندۀ عفونت‌های ساده مانند برونشیت یاسینوزیت هستند. آنها میتوانند علائم سرطان ریه یا سر و گردن باشند. هرکسی‌که سرفه‌های آزاردهنده‌ای دارد که‌بیش ازیک ماه طول می‌کشد یادارای خون درمخاطی است که‌سرفه می‌کند، باید به پزشک مراجعه کند.

تغییر در عادات روده

بیشتر تغییرات‌در عادات روده به‌رژیم غذایی و مصرف مایعات مربوط میشود. پزشکان گاهی اوقات وجود مدفوع نازک را دلیل وجود رطان روده بزرگ میدانند. گاهی اوقات، سرطان اسهال مداوم را نشان میدهد. برخی ازافراد مبتلا‌ احساس میکنند که‌گویی نیاز به‌اجابت مزاج دارند و پس ازاجابت مزاج همچنان این احساس را دارند. اگر هر یک ازاین شکایات غیر طبیعی روده بیش ازچند روز طول بکشد، نیازبه ارزیابی دارند. هر تغییر قابل توجهی در عادات روده ای که‌براحتی با تغییرات رژیم غذایی قابل توضیح نباشد، میتواند مرتبط با سرطان باشد و نیازبه‌ارزیابی دارد.

وجود خون داخل مدفوع

یک پزشک همیشه باید وجود خون‌در مدفوع شما را بررسی کند. بواسیر اغلب باعث خونریزی مقعدی میشود، اما ازآنجایی که هموروئید بسیار شایع است، ممکن است همراه باسرطان وجود داشته باشد. بنابراین، حتی زمانی که هموروئید دارید، زمانی که خون‌در اجابت مزاج شما وجود دارد، باید ازپزشک بخواهید که‌کل دستگاه روده شما را برای وجود علائم رطان بررسی کند. دربرخی ازافراد، تصویربرداری ممکن است جهت تشخیص کافی باشد.

کم خونی غیر قابل توضیح 

کم خونی وضعیتی است که‌در آن افراد تعداد گلبول های قرمز خونشان کمتراز حد انتظار است. کم خونی همیشه نیازبه‌بررسی دارد. انواع مختلفی ازکم خونی وجود دارد، امااز دست دادن خون تقریباً همیشه باعث کم خونی فقر آهن میشود. این کم خونی نیازبه‌توضیح دارد مگر اینکه منبع واضحی برای ازدست دادن خون مداوم وجود داشته باشد. بسیاری‌از تومورها میتوانند باعث کم خونی شوند، اما روده بیشتر باعث کم خونی فقر آهن میشود. درصورت وجود علائم سران آزمایشات باید شامل آندوسکوپی یامطالعات اشعه ایکس از دستگاه روده فوقانی و تحتانی شما باشد.

تنگی نفس

سرطان در رگ ها و یا در نزدیکی آنها ممکن است منجر به انسداد رگ هایی باشد که هوا را حمل می کنند. تنگی نفس نیز در تومورهای سرطان پستان، سرطان تخمدان یا کبد رایج است.تنگی نفس، یک عارضه جانبی از سرطان است که تقریبا در تمام بیماران سرطانی اتفاق می افتد، عمدتا در مراحل پیشرفته. اما در انواع خاصی از سرطان مانند تومور، سرطان تخمدان و یا کبد، در مراحل اولیه سرطان ظاهر می گردد.

تغییرات پوستی مزمن

گاهی تغییرات پوستی مزمنی همانند زردی، تیرگی یا قرمزی پوست رخ می دهد که پس از گذشت مدت زمان طولانی شما هیچ گونه بهبودی در روند این تغییرات مشاهده نمی کنید. در این مواقع شما باید این علائم را به عنوان علائم شایع سرطان در نظر گرفته و جهت بررسی های ثانویه به پزشک متخصصی مراجعه کنید. به هیچ وجه از درمان یا پیگیری زخم ها یا آسیب دیدگی های مزمن پوست به سادگی نگذرید.در نهایت باید بگوییم که اگر شما علائم شایع را که ذکر کرده ایم در خود مشاهده می کنید باید به پزشک متخصص مراجعه نمایید و پیگیری های لازم را انجام دهید. در غیر این صورت اگر نگران ابتلا به سرطان می باشید می توانید از آزمایش های غربالگری دوره ای جهت اطمینان خاطر خود استفاده نمایید.

تودۀ سینه یا ترشح سینه

اکثر توده‌های سینه تومورهای غیر سرطانی مانند فیبروآدنوم یاکیست هستند. اما تمام توده‌های سینه باید ازنظر احتمال سرطان سینه بطور کامل بررسی شوند. نتیجه منفی ماموگرافی معمولا برای ارزیابی توده سینه کافی نیست. پزشک شما باید مطالعه اشعه ایکس مناسب را که‌ممکن است شامل MRI یاسونوگرافی‌از پستان باشد، برای مشاهده علائم سرطان بررسی کند. ترشح ازپستان امری شایع است، اما برخی‌ازاشکال ترشحات ممکن است جز علائم سرطان باشد. اگر ترشحات خونی فقط ازیک نوک پستان باشد، توصیه میشود تا حتما پزشک مراجعه نمایید.

به‌زنان توصیه میشود که‌خودآزمایی سینه ماهانه را نیز در منزل انجام دهند.

توده ها در بیضه‌ها

اکثر مردان (90٪) مبتلا‌به سرطان بیضه میباشند، و دارای یک توده بدون درد یاناراحت کننده روی بیضه هستند و یاممکن است برخی‌از مردان بیضه بزرگ شده دارند. سایر بیماری ها مانند عفونت و وریدهای متورم نیز میتوانند باعث تغییراتی دربیضه های شما شوند، اما هر توده ای باید آزمایش شود. به‌مردان توصیه می شود که‌خودآزمایی ماهانه بیضه را انجام دهند.

تغییر در ادرار

علامت ادراری میتواند شامل تکرر ادرار، وجود مقدار کمی ادرار و جریان آهسته ادرار یا تغییر کلی درعملکرد مثانه باشد. این علائم میتواند دراثر عفونت های ادراری (معمولاً درزنان)یادرمردان بدلیل بزرگ شدن غده پروستات ایجاد شود. اکثر مردان با افزایش سن از بزرگ شدن بی ضرر پروستات رنج میبرند و اغلب این علائم ادراری را خواهند داشت. این موارد همچنین ممکن است جز علائم سرطان پروستات باشد. مردانی‌که علامت ادراری را تجربه میکنند، نیاز به‌بررسی بیشتر، احتمالاً از جمله آزمایش خون و معاینه رکتوم دیجیتال دارند.

علایم هشداردهنده

علائم سرطان که هشدار دهنده و نشان دهنده پیشرفت آن هستند عبارتند از:

تعدادی از نشانه ها وجود دارد که باید جدی گرفته شوند و در صورت بروز به پزشک متخصص مراجعه شود.

*کاهش وزن شدید و ناخواسته
*خستگی بیش ازحد
*تعریق شبانه
*ازدست دادن اشتها
*درد بی دلیل و مداوم
*حالت تهوع و استفرغ مکرر
*وجود خون درادرار
*وجود خون درمدفوع (که باآزمایش قابل تشخیص است)
*تغییرات درحالت روده (اسهال و یایبوست شدید)
تب بدون انقطاع و مکرر
*سرفه های شدید و مزمن
*تغییر رنگ و یاسایز درحال و یاتغییرات درزخم پوستی که بهبود نمیابد
*تغییر سایز گره های لنفاوی
*سرفه شدید که بهبود پیدا نمی کند
*لکه پوستی که از بن نمیرود و بزرگتر میشود

اگر می‌خواهید به سرطان مبتلا نشوید یا این بیماری را در مراحل ابتدایی درمان کنید، باید مراقب سلامتی خود باشید، به‌طور منظم برای چکاپ به پزشک مراجعه کنید و همه‌ی تست‌های غربالگری ضروری‌ را طبق توصیه‌ی پزشک انجام دهید. غربالگری به‌ویژه برای افراد دارای سابقه‌ی خانوادگی سرطان اهمیت زیادی دارد.