مهمترین عوارض ارتودنسی که احتمالاً از آن بی خبرید
ارتودنسی یک روش درمانی با هدف بهبود ناهنجاری‌های فک و دندان است که تأثیر مثبتی بر زیبایی صورت دارد. با این حال، این درمان، مانند هر روش پزشکی دیگر، عوارض جانبی غیرقابل انکاری دارد.
مدرسه آنلاین – درمان ارتودنسی نوعی درمان دندانپزشکی است که دندان‌ها را صاف و مرتب می‌کند و مشکلات نامناسب بودن سطح تماس دندان‌های بالا و پایین با یکدیگر را اصلاح می‌کند.
گرچه ارتودنسی یک روش درمانی برای مشکلات دندان و فک است اما عوارضی هم دارد. عوارض ارتودنسی سبب بروز طیف وسیعی از مشکلات دهان و دندان می‌شود. به طور معمول استفاده از روش درمان ارتودنسی حدود ۲۴ ماه به طول خواهد انجامید و لازم است در انتهای این دوره سیم‌های ارتودنسی از دهان بیمار خارج شوند. در شرایطی که سیم ارتودنسی بدون دلیل منطقی و بیشتر از زمان مجاز در دهان باقی بماند، بیمار عوارض ارتودنسی طولانی‌مدت را تجربه خواهد کرد که با تأثیرات مخربی بر سلامت دهان و دندان همراه است.
علل بروز عوارض ارتودنسی
بریس ارتودنسی دندان به ابزارهایی اطلاق می‌شود که متخصصان برای اصلاح مشکلات دندانی یا فکی مورد استفاده قرار می‌دهند. با این که بریس ها برای قرار دادن دندان‌ها در تراز مناسب به خوبی عمل می‌کنند، اما ممکن است از سویی دیگر، باعث ایجاد مشکلات جدی در بهداشت دهان و دندان شوند.
بزرگ‌ترین مشکلی که بیماران تحت درمان ارتودنسی با آن روبه‌رو هستند محدودیت‌هایی است که بریس در حین مسواک زدن و نخ دندان کشیدن ایجاد می‌کند.
حفظ بهداشت دهان و دندان به دلیل گیر افتادن ذرات غذا در میان براکت‌ها و سیم‌های ارتودنسی دندان ممکن است برای فرد به یک چالش جدی تبدیل شود. در شرایطی که فرد قادر به پاک‌سازی مناسب فضای بین دندان‌ها نباشد، فرصت مناسبی برای تشکیل پلاک‌ها ایجاد می‌شود. پلاک یک لایهۀ نازک متشکل از باکتری است که روی سطح دندان تشکیل می‌شود و با مسواک زدن صحیح می‌توان از شرّ آن خلاص شد. اما در شرایطی که این پلاک‌ها به خوبی از روی دندان پاک نشود نهایتاً به جرم دندان تبدیل خواهد شد و تنها دندانپزشک قادر به حذف آنها از روی دندان‌ها خواهد بود.
رایج‌ترین عوارض ارتودنسی که ناراحتی جزئی ایجاد می‌کند
بعد از گذاشتن وسایل ارتودنسی شما به دلیل عادت نداشتن به وسایل تا چند روز ناراحتی جزئی را تجربه خواهید کرد. این ناراحتی ممکن است شبیه دندان‌دردهای جزئی و مزمن باشد اما می‌توان با داروهای مسکن را تسکین داد. این مورد جزء شایع‌ترین عوارض ارتودنسی دندان است که بسیار جزئی و زودگذر خواهد بود و بیشتر در ارتودنسی ثابت رخ می‌دهد. افرادی که ارتودنسی نامرئی با الاینرها را می‌گذارند این ناراحتی را معمولاً تجربه نمی‌کنند.
تحریک بافتی
در دو موقعیت ممکن است وسایل ارتودنسی شما شامل (سیم، براکت، کش‌ها، باندها و …) باعث تحرک لب‌ها، لثه و بافت‌های نرم داخل دهان شود. در زمان نصب وسایل این اتفاق عادی است و بیشتر افراد آن را تجربه می‌کنند. همچنین زمانی که یکی از وسایل و اتصالات دچار شکستگی شده و ناایمن می‌شود. در چنین مواردی ممکن است به لب و بافت‌های نرم آسیب وارد شود.
خراش، درد، ورم و کبودی ممکن است علائم رایج تحریک بافت نرم باشد که به عنوان موارد جانبی یا عوارض ارتودنسی جانبی شناخته شود. در صورت رعایت توصیه‌های متخصص ارتودنسی خیلی کم پیش می‌آید با تحریک بافت نرم مواجه شوید.
درد فک
درد فک یکی از عوارض ارتودنسی است که جزء مشکلات جانبی دسته بندی می‌شود. این مشکل بیشتر بعد از نصب اولیه وسایل و یا تنظیم مجدد آنها رخ می‌دهد. داروهای مسکن بدون نسخه بسته به شدت دردی که دارید ممکن است به تسکین شما کمک کنند.
مشکل در خوردن و صحبت کردن
در روزهای اول بعد از نصب وسایل ارتودنسی (از هر نوع) به دلیل ناراحتی و درد جزئی ممکن است صحبت کردن و یا غذا خوردن مانند سابق نباشد. در واقع شروع حرکت دندان ها برای بیشتر افراد کمی غیرمنتظره است و عادت به آن ندارند. تا زمانی که به وسایل روی دندان‌ها عادت کنید ممکن است صحبت کردن و یا غذا خوردن برایتان مانند سابق خوشایند نباشد.
دیگر عوارض ارتودنسی که نادرتر است
ایجاد خراش و زخم و بیماری‌های لثه
اگر متخصصی که انتخاب کرده‌اید به اندازۀ کافی مهارت و تجربه نداشته باشد، ممکن است هنگام تعبیۀ ابزارهای ارتودنسی، مثل بریس و براکت، به بافت دهان شما آسیب بزند و آن را زخم کند. این زخم‌ها گاهی منتهی به بیماری لثه از جمله التهاب و عفونت لثه و دیگر بخش‌های دهان می‌شود.
نکتۀ دیگر این است که اگر براکت‌های شما فلزی باشد، تحت شرایطی ممکن است در بافت‌های نرم دهان زخم و خراش ایجاد کنند. خراش‌ها معمولاً زمینه‌ساز مشکل خوردن غذا و آب و همین‌طور ایجاد سوزش و ناراحتی در ناحیۀ زخم خواهند شد. برای جلوگیری از این اتفاق، باید به خوبی از براکت‌ها محافظت کنید تا به آن آسیبی نرسد.
تحلیل ریشۀ دندان
در موارد بسیار نادری احتمال تحلیل ریشۀ دندان در حین درمان برای برخی از افراد وجود دارد. تحلیل ریشۀ دندان علل مشخصی نداشته و نمی‌توان قبل از درمان آن را پیشبینی کرد، اما اگر می‌خواهید آگاهی بیشتری در این باره پیدا کنید، حتماً با پزشک خود صحبت کنید. عارضه‌ای که تحلیل ریشه دندان می‌تواند به دنبال داشته باشد، کاهش طول عمر دندان است.
تأثیر روی مینای دندان
ممکن است که براکت‌های ارتودنسی باعث تحت تأثیر قرار گرفتن مینای دندان شده و حتی لکه‌هایی را بر روی دندان‌ها ایجاد کنند. به جهت ایجاد مانع از این اتفاق دهانشویه ارتودنسی می‌تواند کمک مؤثری باشد.
تغییرات مغز دندان یا پالپ
در داخلی‌ترین قسمت دندان ناحیه‌ای به نام پالپ وجود دارد. پالپ حاوی خون، منبع تغذیه و اعصاب دندان است. در میان یافته‌های بالینی، مشخص‌شده است که فشار وارد شده به دندان در اثر درمان ارتودنسی، باعث افزایش حساسیت پالپ و کاهش جریان خون در این منطقه می‌شود که با دردهای ناگهانی و غیرقابل توضیح همراه خواهد بود.
شرایط اضطراری ارتودنسی
در برخی موارد ارتودنسی اگر در سنین پایین انجام شود مشکلاتی داشته باشد. در چنین شرایطی برای حل مشکل، بلافاصله با متخصص ارتودنسی تماس بگیرید. موارد اضطراری بسیار کمی برای ارتودنسی (یا دندان) وجود دارد. این موارد عبارتند از:
ضربۀ شدید به دندان‌ها، صورت یا دهان
عفونت یا تورم لثه، دهان یا صورت
ناراحتی یا درد شدید و غیرقابل کنترل در این نواحی
شل شدن یا شکستن بریس‌ها، کش‌ها یا سیم‌ها
قرار دادن یا حرکت نامناسب سیم‌های کمانی، بریس‌ها
دندان درد یا لق شدن دندان‌ها
روش‌های پیشگیری از عوارض ارتودنسی
مراقبت صحیح از دهان و دندان هنوز نقش کلیدی در پیشگیری از مشکلات رایج دندانی مانند التهاب لثه، دمیلینه شدن و تجمع پلاک دارد، اما در طول مدتی که کودکان تحت درمان ارتودنسی (مانند بریس و پلاک‌های ارتودنسی) هستند، این مراقبت بعد از ارتودنسی بسیار مهم است. رعایت بهداشت دهان با بریس دشوارتر است و کودکان در هنگام استفاده از بریس در خطر ابتلا به این مشکلات دندانی هستند.
این مشکلات آزاردهنده هستند و حل کردن آنها به تنهایی دشوار است. اما در صورت عدم درمان می‌تواند باعث ایجاد مشکلات ثانویه و جدی دهان و دندان و در نهایت طولانی شدن مدت درمان با بریس برای کودک شود. در موارد شدید مشکلات دهان، متخصص ارتودنسی ممکن است نیاز به برداشتن بریس داشته باشد و قبل از قرار دادن مجدد آن صبر کند تا مشکلات دهان برطرف شود.
