شربت‌هایی که برای جلوگیری از گرمازدگی مفید است
در گرمای شدید تابستان هیچ چیز مثل یک نوشیدنی خنک نمی تواند عطش و خستگی را از وجود انسان بیرون ببرد. شربت‌ها از نوشیدنی‌هایی هستند که عطش را برطرف و کم‌آبی را جبران می‌کند.
مدرسه آنلاین– نوشیدنی‌های خنک در فصل تابستان و در روزهای گرم از پرطرفدارها هستند. شربت‌ها از نوشیدنی‌هایی هستند که به راحتی می‌توان در خانه درست کرد.
شربت گذشته از طعم‌های متفاوت و خوشمزه‌ای که دارند به دلیل رنگ‌های زیبایشان بسیار محبوب هستند. در این میان برخی از شربت‌ها برای جلوگیری از گرمازدگی مفید است و توصیه می‌شود.
یکی از مهمترین روش‌های درمانی برای رفع عطش و تشنگی، خوردن شربت‌های سنتی است. معمولاً جوان‌ترها برای رفع عطش و تشنگی، آب معدنی، نوشابه، ماءالشعیر و آبمیوه‌‌های صنعتی امروزی را می‌‌پسندند، ولی قدیمی ترها برای رفع تشنگی و گرمازدگی مصرف انواع شربت های خانگی و گیاهی را ترجیح می‌دهند و توصیه می‌کنند.
در زیر چند شربت سنتی را آورده‌ایم که به رفع عطش و گرمازدگی کمک می‌کند.
1-شربت خاکشیر
خاکشیر دو نوع دارد: یکی تلخ که دانه‌‌های آن ریز و رنگ آن مایل به قرمز است و گونۀ دیگر شیرین که دانه‌‌های آن بزرگ تر و رنگ آن قرمز تیره است. البته به اعتقاد برخی متخصصان این دو نوع خاکشیر از یک گیاه به وجود می آید و تغییر رنگشان به خاطر کهنگی یا تازگیشان است.
دانه‌‌های خاکشیر ضد عفونی کننده، ضد انگل و تب‌‌بُر هستند و به رفع التهاب کلیه کمک می کنند. این دانهها با کمی شکر، گلاب و آب سرد بسیار ملیّن و خنک بوده و از سرگیجه، تب، بی‌حالی، تهوع و بی‌اشتهایی ناشی از گرمازدگی می کاهد.
شربت خاکشیر همچنین مقوی معده و هاضمه بوده، اشتها و میل جنسی را زیاد می کند و مصرف آن در دوران بارداری بسیار مفید است.
دانه های خاکشیر وقتی در مجاورت آب قرار می گیرند می توانند چندین برابر وزن خود آب جذب کرده و متورم شوند. در نتیجه این دانهها آب زیادی را در بدن نگه داشته و وقتی بدن به تعریق افتاده و با کمبود آب مواجه می شود از ذخیرۀ آب آنها استفاده می‌کند بنابراین مصرف این شربت را در روزهای گرم سال و در ساعات اوج گرما که مجبور به خروج از منزل هستید یا اگر به گرما حساسیت دارید توصیه می کنیم.
طرز تهیۀ شربت خاکشیر
ابتدا خاکشیر را در یک کاسۀ پر از آب بریزید و بگذارید 5 تا 10 دقیقه بماند. سپس خاکشیر را از صافی رد کنید و با آب آن را چند بار بشویید. سپس آن را داخل پارچ بریزید و به میزان لازم آب خنک را اضافه کنید. شکر را کم کم داخل پارچ بریزید و هم‌زمان با قاشق هم بزنید تا شکر کامل حل شود. بعد گلاب را به آن اضافه کنید و خوب هم بزنید. دقت کنید تکه‌های یخ را در لیوان بریزید و شربت آماده شده را برای بار آخر هم بزنید و در لیوان بریزید.
2-شربت سکنجبین با نعناع
زکریای رازی گفته است: نوشیدن شربت سکنجبین منافع بسیار دارد. زمانی که دچار گرمازدگی می‌شوید، این نوشیدنی دمای بدن شما را کاهش می‌دهد و باعث جبران کم‌آبی می‌شود. این شربت دارای طبیعت سرد و خنک بوده و تمام منافع سرکه را دارد و به صفرابر مشهور است. شربت سکنجبین می‌تواند به دفع سنگ کلیه کمک کند.
طرز تهیه شربت سکنجبین با نعناع
شکر را با آب مخلوط کرده روی حرارت می‌گذاریم تا بجوشد. بعد نعناع‌های شسته شده را با ساقه درون آن می ریزیم. کمی که جوشید سرکه و گلاب را کم کم اضافه کرده، پس از آنکه غلیظ شد از صافی رد می‌کنیم. (هر گاه با کفگیر مایع را برداشته ریختیم مایع در لبه کفگیر نیم‌دایره جمع شود و وسطش شکاف بخورد، سکنجبین آماده است. نباید شکر زیاد روی حرارت بماند؛ زیرا شربت تلخ می‌شود.)
شربت را درون پارچ بریزید و آب یخ رویش ریخته و هم بزنید. با چند تکه یخ آن را تگری کنید. اگر خیار رنده‌شده هم به آن اضافه کنید خنکی‌اش بیشتر می‌شود.
3-شربت سکنجبین و تخم کاسنی
اگر سکنجبین را با ریشه و تخم کاسنی مخلوط کرده و کمی گلاب به آن اضافه کنید، نوشابه‌ای پر سود و شگفت‌آور می‌شود و برای گرمازدگی مفید است به خصوص برای کسانی که جگر و معده‌ای گرم داشته و یا دچار گرفتگی معده شده‌اند. نیز برای کسانی که مبتلا به نفخ می‌باشند منافع زیاد دارد، اما برای مبتلایان به زخم معده و روده، مضر است.
عرق کاسنی از جمله داروهای گیاهی محسوب می‌شود که علاوه بر افزایش میزان تحمل بدن در برابر گرما، نوشیدن روزی دو فنجان از این عرق گیاهی در فصل‌های گرم سال به پاک‌سازی اخلاط نامناسب از بدن به ویژه کبد کمک کرده و میزان تعریق بدن را نیز افزایش می‌دهد
طرز تهیه شربت سکنجبین و تخم کاسنی
سه پیمانه شکر را با چهار پیمانه آب و یک پیمانه سرکه انگوری یا سرکه سیب بجوشانید، کمی از شربت را با یک قاشق چایخوری تخم کاسنی خیس خورده و یک لیوان آب بنوشید.
4- شربت عناب و زرشک
برای رفع گرمازدگی بهتر است عناب را در آب جوشانده و با کمی شکر به صورت خنک میل کنید. بهترین دارو برای رفع گرمازدگی دم کرده عناب و زرشک است که می‌توان آن را با کمی شکر میل کرد. دمنوش عناب دارای طبع معتدل وتر یا سرد وتر است که یکی از بهترین دمنوش‌ها برای پیشگیری و درمان گرمازدگی در تابستان به شمار می‌رود.
طرز تهیۀشربت عناب و زرشک
۱۰ عدد عناب را له کرده با دو قاشق غذاخوری زرشک در یک و نیم لیوان آب بجوشانید تا یک لیوان بماند سپس مواد را صاف کرده و با یک قاشق غذاخوری شکر شیرین کنید و خنک بنوشید.
5- شربت خاکشیر یخ‌زده و آبلیمو
استفاده از خاکشیر یخ‌زده و شربت آبلیمو برای جلوگیری از گرمازدگی مؤثر است.برای جلوگیری از اسهال و تأثیر خنکی، خاکشیر باید به شکل یخ زده یا همراه خورده یخ مصرف شود، در غیر این صورت ملیّن و اسهال‌آور است.
با توجه به گرمی و آلودگی هوا، مصرف آبلیمو نیز به دلیل داشتن ویتامین C که دارای خاصیت ضدعفونی‌کننده است توصیه می‌شود. بهتر است هر دو روز یک بار، یک عدد لیمو در آب مصرفی استفاده شود.
طرز تهیۀ شربت خاکشیر یخ زده و آبلیمو
دو قاشق غذاخوری خاکشیر خیسانده را در جایخی بریزید، دو قاشق غذاخوری شکر، دو عدد لیموی تازه و یک لیوان آب را هم بزنید و یک مکعب خاکشیر یخ زده در آن انداخته و بعد از هم زدن میل کنید.
6- شربت به‌لیمو
به‌لیمو از قدیم در طب سنتی ایران به عنوان آرام‌بخش، ضد تشنج، ادرارآور، رفع کنندۀ سرگیجه و تپش قلب مورد استفاده بوده و در حال حاضر نیز از آن استفاده می‌شود. از گذشته تا امروز شربت سرد به‌لیمو را برای رفع گرمازدگی مؤثر می‌دانند.
طرز تهیۀ شربت به‌لیمو
شکر را با یک پیمانه آب کمی جوشانده، سپس یک پیمانه آب لیموی تازه اضافه کنید و بعد از کمی جوشیدن خاموش کنید، این شربت را با آب خنک رقیق کرده و میل کنید.
7-دوغ ترش و تخم شربتی
تخم شربتی دانۀ گیاه ریحان خوراکی است. این دانهها درشت‌تر از خاکشیر و سیاه رنگ هستند. وقتی تخم شربتی داخل آب ریخته می‌شود، روی آن لایه‌ای ژله‌ای تشکیل خواهد شد. شربت آن ضدگرمازدگی و ضدعطش است و می‌توان گفت تخم شربتی و خاکشیر تقریباً خواص یکسانی دارند.
به گفته شیخ‌الرییس ابوعلی سینا، دوغ ترش نیز برای گرمازدگی مناسب است.
طرز تهیۀ دوغ ترش و تخم شربتی
دو قاشق غذاخوری تخم شربتی را در آب خیسانده، با یک لیوان دوغ ترش رقیق مخلوط کنید و خنک بنوشید.
