دلیل حرکت صفحه عربستان به سمت ایران چیست؟

صفحهٔ عربستان Arabian Plate صفحهٔ لیتوسفری کوچکی است که همراه با صفحات هند و آفریقا در طی میلیون‌ها سال (در حدود ۲۰ میلیون سال برای صفحهٔ عربستان و ۵۰ میلیون سال برای صفحهٔ هند) در حال حرکت به سمت شمال و در نهایت برخورد با صفحهٔ اوراسیا بوده‌است.

مدرسه آنلاین– این صفحه می‌تواند در آینده زمین‌لرزه‌هایی با شدت کمتر از ۴ ریشتر به وجود آورد.

نتیجهٔ این رویداد، به هم پیوستن قطعات صفحه و رشته‌کوه‌هایی است که از پیرنه در غرب، تا سرتاسر جنوب اروپا و خاورمیانه تا هیمالایا و رشته‌کوه‌های جنوب‌شرق آسیا گسترده شده‌اند. همچنین رشته‌کوه‌های زاگرس در ایران از برخورد صفحهٔ عربستان با صفحهٔ ایران به‌وجود آمده‌اند.

بیشتر صفحهٔ عربستان را شبه‌جزیرهٔ عربستان تشکیل می‌دهد و این صفحه با گسترش به سمت شمال تا ترکیه امتداد دارد.

در مرز غربی صفحهٔ عربستان، منطقهٔ گسل تبدیلی شامل گسل‌های آناتولی شرقی و دریای مرده واقع است که صفحات مجاور در این نقطه در حال سایش یکدیگرند.  کافت‌های دریای سرخ و خلیج عدن مرز جنوبی صفحه، جایی که عربستان و آفریقا در حال ازهم‌جداشدن هستند را تشکیل می‌دهند.

رشته‌کوه‌های زاگرس و مکران نیز مشخص‌کنندهٔ منطقهٔ برخوردی کنونی دو صفحهٔ عربستان و اوراسیا (یا صفحه ایران و عربستان) با یکدیگر هستند.

صفحهٔ عربستان در بیشتر طول ابردوران پیدازیستی (پالئوزوئیک – سنوزوئیک) تا دوره اولیگوسن از دوران نوزیستی، بخشی از صفحهٔ آفریقا بود.  دریای سرخ در دورهٔ ائوسن شروع به شکافتن نمود، اما جدایی آفریقا از عربستان در طی دورهٔ اولیگوسن روی داد و از آن زمان به بعد، صفحهٔ عربستان به‌آهستگی در حال حرکت به سوی صفحهٔ اوراسیاست.

 علت حرکت صفحه عربستان و دیگر صفحه ها

کارشناسان مهم ترین دلیل حرکت صفحه عربستان به سمت ایران را گرمای درون زمین اعلام می کنند. در واقع مهمترین علت حرکت صفحات، گرمای داخل زمین است که موجب می‎شود تا حرکات صفحات در میانه زمین به یکدیگر مرتبط شوند و باعث ایجاد یک تنش و فشار زیاد در مرز بین صفحات شوند و شکستگی یا گسل امواج تنشی در محیط ایجاد شود و زلزله را به‎وجود آورد.

جالب است بدانید بیشتر زلزله‎ هایی که در ایران رخ می ‎دهد در نتیجه فشار صفحه‎ای است که در منطقه عربستان واقع شده، فشار این صفحه بر روی صفحه کشورمان در بیشتر مناطق فرآیند کوه ‎زایی هم‎چون زاگرس و البرز را موجب شده است.

به همین دلیل تقریباً تمام زلزله ‎هایی که در فلات ایران رخ می‎دهد از نوع زلزله‎ های درون صفحه ‎ایی است‎. گسل ‎های موجود در ناحیه رشته کوه‎های البرز، زاگرس و رشته کوه‎ هایی که در شرق ایران گسترده ‎اند، باعث به وجود آمدن این زلزله‎ها در داخل فلات ایران شده است .

منبع: تابناک