در چه صورت باید نگران خال بدن باشیم؟

خال‌ها ضایعات پوستی هستند که انواع و رنگ‌های مختلف دارند. خال‌ها ممکن است از رنگ صورتی تا قهوه‌ای و گاه رنگ پوست و حتی سیاه باشند.

مدرسه آنلاین– خال‌ها می‌توانند مادرزادی یا اکتسابی باشند. آنها در همه جای پوست بدن مانند صورت و اندام‌ها امکان رشد دارند و اصولاً خوش‌خیم هستند و مشکلی ایجاد نمی‌کنند.

بیشتر خال‌ها صاف و گرد هستند، اما برخی نیز برجسته و قابل لمس کردن می‌باشند. در اینجا به بررسی انواع خال‌ها و اینکه چه زمانی خطرناک می‌شوند می‌‌پردازیم.

انواع خال‌ها

 خال ها به طور کلی به دو گروه بزرگ تقسیم می شوند:

الف) خال های اکتسابی:
اکثریت خال ها اکتسابی هستند و به طور طبیعی حدود ۸۰ درصد مردم دارای یک یا چند خال ملانوسیتی هستند می باشند. این خال ها بیشتر در دوران کودکی و بلوغ ایجاد می شوند و پس از سن ۳۵ سالگی پیدایش خال جدید کمتر دیده می شود.
یک فرد سفید پوست به طور طبیعی در سنین متوسط عمر دارای حدود ۲۰ تا ۴۰ عدد خال است که کاملا طبیعی است. خال ها معمولا ابتدا ضایعات قهوه ای رنگ مسطح و صاف شبیه کک مک است (خال جانکشنال) و با گذشت زمان بزرگتر، کم رنگ تر و برجسته می شود (خال مرکب یا خال داخل درمی). همچنین ممکن است در سطح بعضی خال ها موهایی رشد کند.
البته بعضی خال ها ممکن است به همان شکل اولیه باقی بماند و تغییری نکند. بعضی خال ها در سنین جوانی، هنگام حاملگی، در دوران بلوغ یا در اثر تزریق ACTH تیره تر و بزرگتر می شود و برخی اوقات خال های جدید ممکن است بروز کند.

ب) خال های مادر زادی:
حدود یک درصد نوزادان، در موقع تولد دچار این نوع خال هستند. این نوع خال ها می تواند در اندازه های کوچک، متوسط و بزرگ باشد. خال های بزرگ، قطری بالاتر از ۲۰ سانتیمتر دارند و ممکن است گاهی به اندزه ای بزرگ باشند که قسمتی یا تمامی تنه یا اندام را دربر گیرند.
این نوع خالها در قسمت تحتانی پشت و در ناحیه ران ها دیده می شوند و ۴ تا ۶ درصد خطر ایجاد سرطان بدخیم پوست یعنی ملانوم در آنها وجود دارد.

خال های مادر زادی در موقع تولد ممکن است بسیار کمرنگ باشند و به همین دلیل ممکن است مورد توجه واقع نشوند. خال های ملانوسیتی مادر زادی کوچک و متوسط معمولا سرعت رشد کمتری تسبت به سرعت رشد شیر خواران دارند و بنابراین با گذشت زمان کوچک می شوند.
در موقع بلوغ این خالها تیره تر شده و موهای خشن روی آنها رشد می کند.

خال‌ها کی خطرناک می‌شوند؟

خال‌ها اگر عادی هستند و تغییر خاصی در آنها ایجاد نشده است لازم نیست نگرانشان باشید. اما در صورتی که خال‌های جدیدی در بدن ظاهر شود و یا سابقه ملانوم یا خال سرطانی در خانواده وجود داشته باشد، باید به پرشک مراجعه کرد. اگر ناگهان یک خال متفاوت با سایر خال‌ها در بدن ظاهر شود که علائم غیرطبیعی مثل بزرگی بیش از حد با مرزبندی نامشخص و لبه‌های نامنظم دارد ، نیاز به بررسی پزشک دارد تا خدایی ناکرده دردسرساز نشود.

ملانوم چیست؟

ملانوم شکلی از سرطان پوست است که در آن خال‌های قبلی بدن یا خال‌های جدید دچار تغییرات خاصی شده و به خال سرطانی یا ملانوم تبدیل می‌شوند. تشخیص در مراحل اول بیماری و اقدام برای درمان می‌تواند افراد مبتلا به ملانوم را به‌طور قابل توجهی بهبود ببخشد.

علائم  ملانوم

از آنجایی که بسیاری از ملانوم‌ها در روی پوست ظاهر می‌شوند، با بزرگ و پخش شدن، علایم هشدار می‌دهند. ملانوم علائمی دارد که برخی از آنها در زیر می‌آید:

*خال جدید: اولین علامت ملانوم معمولاً به صورت یک خال جدید بر روی پوست ظاهر می‌شود و یا ممکن است تغییراتی در اندازه، رنگ و یا شکل خال‌های قبلی به وجود بیاید.

*تقارن: خال‌هایی که دارای شکل نامنظم هستند و تقارن ندارند. اگر خالی تقارن اولیه را نداشته باشد و دو طرف آن از نظر مواردی مانند طرح، ضخامت یا رنگ متفاوت باشند، باید حتما مورد بررسی بیشتر قرار گیرد.

*شکل ظاهری: خال‌هایی که از نظر ظاهری صاف نیستند و به صورت نامنظم و سفت می‌باشند، ممکن است مشکل‌ساز باشند..

*رنگ: اگر در اطراف خال‌ها سایه‌هایی ایجاد شود که مرزبندی خال‌ها را دچار بی‌نظمی کند، ممکن است باعث مشکل در خال‌ها شوند. نیز وقتی رنگ خالی تیره‌تر می‌شود، به‌عنوان مثال رنگ آن به سیاهی نزدیک است یا یک طیف رنگی مشخصی ندارد و مثلا تیره و روشن است، می‌تواند نشانه‌ای برای این اتفاق باشد

*اندازه: خال‌هایی که رشد می‌کنند و بیش از حد بزرگ می‌شوند، ممکن است منجر به ایجاد دردسر شوند.

*تغییر در بافت: در صورتی که بافت خال و یا نواحی اطراف آن دچار تغییر شوند، ممکن است این خال به ملانوم تبدیل شود.

تورم، قرمزی، خارش و یا خون‌ریزی در سطح خال‌ها ممکن است باعث شود خال تبدیل به ملانوم شود.

تاثیر وراثت یا سابقه خانوادگی در بروز خال های سرطانی تأثیر زیادی دارد. لزوماً علامت‌های ذکر شده ملانوم نیست، اما با مشاهدۀ این علایم باید به پزشک متخصص رجوع کرد.

انواع خال سرطانی

خال سرطانی ملانوم انواع مختلفی دارد اما چهار نوع اصلی آن برای تشخیص سرطان ویژگی‌های شاخص‌تری دارند.

Lentigo Maligna

ملانوم لینیگو مالینا بیشتر در اطراف سر و گردن دیده می‌شود. این خال ابتدا به این شکل است که ابتدا یک پچ کوچک و غیر متقارن دارد و مرزهای آن منظم نیست، علاوه بر این طیف رنگی در این نوع خال فرق می‌کند.

هر اندازه زمان بگذرد، پچ بزرگ‌تر می‌شود اما نامتقارن بودن، حاشیه نامنظم و تغییرات رنگی آن حفظ خواهد شد.

این مدل از ملانوم امکان دارد برای چندین سال در سطح پوست قرار بگیرد. گرچه در بعضی مواقع دیده می‌شود که به سطح عمیق پوست نفوذ پیدا می‌کند و به همراه آن احتمال بروز سرطان را نیز افزایش می‌دهد.

پخش سطحی

نژادهای سفید پوست بیشتر این نوع ملانوم را دارند و به‌طور کلی ملانوم پخش سطحی روی تنه، سینه و ران‌ بیشتر یافت می‌شود.

در حقیقت این مدل ملانوم، ماکول رنگی کوچکی با اندازه نامتقارن است و مرزهای آن منظم و یک رنگ نیست. در ملانوم پخش سطحی قبل از این‌که کامل به سطوح عمیق پوست نفوذ کند، در فاز تخت برای مدت کمی در مقایسه با لینیگو مالینا قرار می‌گیرد.

نودال

ملانوم نودال شیوع یکسانی در تمام انواع پوست دارد و به‌طور کلی بیشتر در تنه، سینه و ران یافت می‌شود. این مدل پیش از این که گره بالا ایجاد شود و به سطح عمیق پوست برود فاز تخت بسیار کوتاهی نیز دارد. ملانوم نودال امکان دارد در ترمیم زخم‌های پوستی موثر باشد.

Acral-Lentiginous

این مدل از ملانوم در تمامی رنگ‌های پوستی دیده می‌شود اما شیوع بیشتر آن در پوست‌های تیره است. به‌طور کلی این ملانوم را می‌توان در دست‌ها، پاها و ناخن مشاهده کرد.

این مدل از ملانوم خیلی به مدل لینیگو مالینا و پخش سطحی شباهت دارد، به همین ترتیب می‌توان فاز طولانی و ظاهر تخت را پیش از نفوذ کامل به پوست انتظار داشت.

پیشگیری از بیماری

هنوز محققان راه پیشگیری قطعی برای خال‌های سرطانی پیدا نکرده‌اند. اما برخی از کارها برای جلوگیری از ملانوم تا حدی مؤثر است.  پ  یک عامل خطر شایع برای این خال‌ها قرار گرفتن بیش از حد در معرض اشعه ماورا بنفش است. بهتر است تعداد دفعات قرارگیری در معرض آفتاب کاهش یابد. پوشیدن لباس محافظ در برابر نور خورشید و استفاده از کرم ضد آفتاب برای محافظت از خال لازم است. ملانوما در صورت تشخیص زودهنگام، برخلاف برخی سرطان‌های دیگر، درمان می‌شود. بنابراین دانستن عوامل خطر و مشورت با پزشک می‌تواند به شما کمک کند که سبک زندگی خود و مراقبت‌های بهداشتی را آگاهانه انتخاب کنید.

آیا برداشتن خال خطرناک است؟

چنانچه تغییرات فوق در خال وجود نداشته باشد به‌هیچ‌عنوان برداشتن آن باعث تبدیل‌شدن ضایعه به سرطان نمی‌شود. ولی چنانچه اشتباهاً یک ضایعه بدخیم به اسم خال برداشته شود و بررسی پاتولوژیک به عمل نیاید، بلافاصله عود می‌کنند و اگر درمان کامل انجام نشود ممکن است رشد کند و عمیق‌تر شود.

در نهایت باید گفت، خال اصولا خوش خیم است و به جز خال‌های مادرزادی و  غیر کلاسیک (دیسپلاستیک)، سایر خال‌ها اغلب بدون خطر هستند، در صورت هر گونه تغییری در اندازه، رنگ، قوام سطحی خال و پیدایش درد، خارش و خونریزی حتما باید مورد توجه قرار گیرد.  همچنین در افراد با سن بالا، به وجود آمدن هرگونه زائده پوستی خال‌گونه را به دقت رصد کنند.