عفونت گوش در کودکان را جدی بگیرید

عفونت گوش یکی از عارضه‌هایی است که باعث آزار و اذیت کودک می شود. این عارضه اگر چه دلیل بزرگی برای نگرانی نیست و در بیشتر موارد خود‌به‌خود یا با دارو‌های مسکن از بین می‌رود اما در صورت بی‌توجهی به آن ممکن است ناشنوایی کودک را به همراه داشته باشد. 

مدرسه آنلاین – عفونت گوش که در کودکان بسیار رایج می‌باشد به دلایل مختلفی ایجاد می‌شود و با علائم خاصی همراه است. ز مدرسه آنلاین در این مطلب به این موضوع پرداخته است.

عفونت گوش کودکان چیست؟

عفونت گوش کودکان نوعی التهاب گوش میانی است که معمولاً توسط باکتری ایجاد می‌شود و زمانی رخ می‌دهد که مایع در پشت پرده گوش جمع شود. هر کسی ممکن است به عفونت گوش مبتلا شود، اما کودکان بیشتر از بزرگسالان به آن مبتلا می شوند.

از هر شش کودک، پنج کودک تا سال سوم تولد حداقل یک عفونت گوش خواهند داشت. در واقع، عفونت گوش شایع ترین دلیلی است که والدین فرزند خود را نزد پزشک می برند. نام علمی عفونت گوش اوتیت میانی (OM) است.

عوامل عفونت گوش در کودکان

ویروس ها و باکتری ها (میکرب ها) باعث عفونت گوش میانی می شوند. لوله یا شیپور استاش، گوش میانی را به پشت گلو متصل می کند. هنگامیکه شیپور استاش به دلیل سرماخوردگی متورم می شود میکرب ها از پشت گلو حرکت کرده و باعث ایجاد عفونت در گوش میانی می شوند.

چگونگی تشخیص عفونت گوش در کودکان

کودکان بزرگتر معمولا از درد گوش شکایت می کنند در حالیکه کوچکتر ها توانایی آنکه بگویند دچار گوش درد هستند را ندارند. آنها ممکن است:
• بدون دلیل دچار تب باشند
• کلافه باشند
• در خوابیدن مشکل داشته باشند
• گوش های خود را بکشند
• در شنیدن صداهای آرام مشکل داشته باشند
ممکن است از گوش بعضی از کودکانی که دچار عفونت گوش هستند مایعات خارج شود.

عوارض عفونت گوش در کودکان

در صورت عدم درمان به موقع عفونت گوش می تواند عوارضی در پی داشته باشد که در ادامه می آید.

الف) از دست دادن شنوایی

اگر عفونت‌ها به طور مکرر اتفاق بیفتند یا هرگز به طور کامل بهبود نیافته باشند، ممکن است این اتفاق بیفتد. در بیشتر مواقع، کاهش شنوایی موقتی است و خطر کم‌شنوایی دائمی به دلیل عفونت گوش کم است.

با این حال، اگر اتفاق بیفتد، می‌تواند دردسرساز باشد، به ویژه برای کودکانی که تازه صحبت کردن را یاد می‌گیرند. کم‌شنوایی طولانی‌مدت در میان کودکان می‌تواند منجر به تاخیر در یادگیری صحبت کردن و مشکلاتی در درک بزرگسالان توسط کودک شود.

ب) ماستوئیدیت

ماستوئیدیت عفونت استخوان‌های پشت گوش می‌تواند به عنوان یک عفونت خفیف با پتانسیل تبدیل به یک بیماری جدی شروع شود. علائم شامل قرمزی یا تورم در استخوان پشت گوش، لاله گوش متورم و سردرد است. اگر گزینه‌های درمانی موثر واقع نشوند و عفونت همچنان گسترش یابد، عوارض جدی دیگری مانند کاهش شنوایی، مننژیت و آبسه مغزی ممکن است رخ دهد.

مننژیت: یک عفونت در غشا‌های اطراف مغز و نخاع است. بزرگسالان و کودکان بالای ۲ سال ممکن است علائمی شبیه آنفولانزا از جمله سردرد، تب و حالت تهوع نشان دهند، در حالی که نوزادان ممکن است مدام گریه کنند، بسیار خسته به نظر برسند یا سفتی در بدن و گردن خود را تجربه کنند. مننژیت می‌تواند تهدید‌کننده زندگی باشد یا می‌تواند منجر به آسیب دائمی مغز شود.

ج) آبسه مغزی

هنگامی که چرک در مغز در نتیجه عفونت جمع می‌شود آبسه مغزی می‌تواند رخ دهد. علائم شامل تب، حالت تهوع، استفراغ، سردرد و تغییرات هوشیاری است. اغلب با جراحی و آنتی‌بیوتیک‌ها به صورت ترکیبی درمان می‌شود.

د) پارگی پرده گوش

اگر پرده گوش پاره شود که می‌تواند در نتیجه افزایش فشار مایع در گوش میانی اتفاق بیفتد، یک سوراخ کوچک ایجاد می‌شود. معمولاً ظرف چند هفته بهبود می‌یابد و بیش از ۹۰ درصد پارگی خود به خود بهبود می‌یابد.

و) فلج صورت

به لطف درمان‌های آنتی‌بیوتیکی کمتر رایج شده است. قبلاً در ۱ مورد از ۵۰ مورد عفونت گوش میانی رخ می‌داد، اما اکنون فقط در حدود ۱ مورد از هر ۲۰۰۰ مورد رخ می‌دهد. تقریباً همه کسانی که این عارضه را تجربه می‌کنند بهبودی کامل پیدا می‌کنند، اگرچه هنوز یک اورژانس محسوب می‌شود و بیماران باید فوراً به پزشک مراجعه کنند.

همچنین این خطر وجود دارد که عفونت‌های مکرر گوش، که در حدود ۲۵ درصد از کودکان رخ می‌دهد، به استخوان‌های کوچک گوش میانی آسیب برساند و می‌تواند به شنوایی آسیب برساند یا ممکن است منجر به وضعیتی به نام کلستئاتوم شود که زمانی رخ می‌دهد که بافت رشد می‌کند و پرده گوش را مسدود می‌کند. معمولاً برای درمان این عارضه به جراحی نیاز است.

پیشگیری از عفونت گوش در کودکان و نوزادان

برای جلوگیری از ابتلای کودکان و نوزادان به عفونت گوش راه‌های متعددی وجود دارد که شامل موارد زیر است.

– یکی از شیوه‌های پیشگیری از عفونت گوش کودکان این است که واکسیناسیون را به موقع انجام دهید.

– تغذیه کودک با شیر مادر و جایگزین کردن آن با شیر خشک یکی از اقدامات مناسبی است که باعث می‌شود با دریافت آنتی‌بادی‌های طبیعی خطر عفونت گوش کاهش پیدا کند. همچنین این نکته را در نظر داشته باشید نحوه‌ی بغل کردن کودک هنگام شیر خوردن به صورتی باشد که مایعات به گوش میانی جریان پیدا کند. بهترین وضعیت وقتی است که سر کودک کمی بالاتر از بدن باشد یا اینکه در حالت نشسته باشد.

– برای اینکه نوزادان با احتمال کمتری به سرما خوردگی یا آنفولانزا مبتلا شوند بهتر است قبل از هر بار بغل کردن یا شیر دادن به آن‌ها دست‌ها شسته و تمیز شود.

– قرار گرفتن کودکان در معرض دود سیگار و مواد مخدر یا حضور آن‌ها در محیط‌های آلوده از عواملی است که باعث می‌شود مستعد ابتلا به عفونت گوش شوند.

– بعد از هر بار حمام کردن نوزادان و کودکان گوش‌های آن‌ها را به دقت خشک کنید. زیرا مرطوب ماندن مجرای گوش باعث می‌شود شرایط مساعدی برای رشد باکتری‌ها فراهم شود و احتمال ابتلا به عفونت گوش بیشتر شود. همچنین هنگام شستشو باید دقت کنید که آب و صابون داخل گوش نرود.

– کنترل و درمان آلرژی در کودکان برای پیشگیری از ابتلا به عفونت گوش اهمیت زیادی دارد. زیرا التهابی که در اثر آلرژی ایجاد می‌شود موجب مسدود شدن شیپور استاش و ایجاد عفونت گوش در کودکان و نوزادان می‌شود.
درصورتی‌که لوزه‌های کودک متورم باشد، در خواب خر و پف می‌کند یا از طریق دهان نفس می‌کشد. این شرایط از عوامل مستعد کننده کودک برای عفونت گوش است. به همین دلیل لازم است برای پیشگیری از عفونت گوش لوزه‌هایی که نیاز به جراحی دارند به سرعت درمان شوند.

درمان عفونت گوش در کودکان

برای درمان عفونت گوش در کودکان و نوزادان روش‌های مختلفی وجود دارد که شما باید با توجه به سن کودک و شدت عفونت از روش‌ مناسبی استفاده کنید. در ادامه به بررسی هر کدام از این روش‌ها می‌پردازیم.

داروهای عفونت گوش نوزادان و کودکان

برای درمان عفونت گوش نوزادان پزشک می‌تواند از داروهای مختلفی استفاده کند. این داروها شامل موارد زیر هستند:

الف) استفاده از مسکن‌ها
در صورتی که فرزندتان بیشتر از شش ماه سن دارد، دز صحیح استامینوفن اطفال یا ایبوپروفن کودک طبق دستور پزشک می‌تواند درد عفونت گوش کودک را تسکین دهد. فقط قبل از دادن هر دارویی به نوزاد، حتما از پزشک اطفال سوال کنید.

ب) قطره برای عفونت گوش نوزادان
گاهی اوقات پزشک برای تسکین درد گوش نوزاد قطره‌ای را تجویز می‌کند که در از بین بردن عفونت نقش به سزایی دارد.

البته باید به این نکته توجه کنید که مصرف هرگونه دارو برای کودکان باید زیرنظر پزشک متخصص انجام شود؛ زیرا بدن کودک حساس بوده و ممکن است مصرف هرگونه دارویی بدون نسخه ممکن است باعث ایجاد مشکلات زیادی شود

درمان خانگی عفونت گوش کودکان

پزشکان همیشه به پدر و مادر‌ها توصیه می‌کنند که اگر گوش کودک دچار عفونت شد، ۲ تا ۳ روز از او مراقبت کنند تا سیستم ایمنی بدن بتواند بدون آنتی بیوتیک عفونت را از بین ببرد. اما از روش‌های خانگی درمان عفونت گوش نوزادان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

الف) داروی بدون نسخه
در نوزادان ۶ ماه یا بالاتر، مادران می‌توانند برای کاهش درد یا تب کودک، به او استامینوفن بدهند. اما قبل از دادن هرگونه دارویی به نوزادان زیر ۳ ماه باید حتما با پزشک مشورت کنید.

ب) کمپرس گرم
گاهی اوقات نگه ‌داشتن کمپرس گرم روی گوش کودک به کاهش درد کمک می‌کند.

ج) مایعات
در حالت کلی عمل بلع می‌تواند به تخلیه گوش میانی و تسکین فشار دردناک گوش کمک کند. پس دادن مایعات فراوان به کودک برای نوشیدن و انجام بلع کمک می‌کند.

درمان عفونت گوش نوزادان و کودکان به وسیله آنتی‌بیوتیک و بدون آن

برای استفاده از دارو عفونت گوش، لازم است ابتدا علت ایجادکننده عفونت را شناسایی کرده و سپس از داروی مناسب استفاده کنید. در صورتی که عامل عفونت گوش باکتری باشد، آنتی‌بیوتیک برای درمان عفونت گوش استفاده می‌شود.

آموکسی کلاو هم برای عفونت گوش کودکان مناسب است. فقط در نظر داشته باشید که برای درمان عفونت گوش در کودکان زیر یک سال نباید بدون تجویز پزشک از آنتی‌بیوتیک استفاده کنید.

گاهی اوقات شدت عفونت چندان زیاد نبوده و شما با استفاده از روش‌های خانگی می‌توانید عفونت را در کودک درمان کنید و نیازی به استفاده از آنتی‌بیوتیک نیست.

اما گاهی منشا عفونت گوش نوزاد ویروسی بوده و نمی‌توان از آنتی‌بیوتیک استفاده کرد. زیرا آنتی‌بیوتیک‌‌ها فقط در از بین بردن باکتری‌ها نقش دارند و مصرف آن روی عفونت تاثیر نمی‌گذارد.

درمان عفونت گوش با طب سنتی

برای درمان عفونت گوش کودکان می‌توان از روش‌های سنتی زیادی استفاده کرد که بسیار کارآمد بوده و تا حدود زیادی درد ناشی از عفونت را در کودک تسکین می‌دهد. از درمان‌های سنتی عفونت گوش می‌توان موارد زیر را نام برد:

– استفاده از روغن سیر
– استفاده از آب پیاز
– به کار بردن روغن نارگیل
– استفاده از روغن زیتون
– استفاده از روغن کرچک