رشته مامایی، مراقبت از مادر و نوزاد

رشته مامایی از رشته های پرطرفدار گروه علوم تجربی است که به رغم دشواری هایی که دارد، همه ساله بسیاری از داوطلبان علوم تجربی خواهان قبولی در آن هستند.

مدرسه آنلاین– رشتۀ مامایی یکی از رشته‌های علوم تجربی است که در عرصه های بهداشت و درمان مادر و فرزند به جامعه خدمات ارائه می دهد. در این مطلب سعی کردیم به توضیحاتی دربارۀ این رشته و شرایط کاری آن بپردازیم.

رشته مامایی

مامایی یکی از رشته‌های کاربردی شاخه‌های پیراپزشکی است که نقش بسیار مهم و قابل توجهی در زمینه‌های پزشکی دارد. نقش عمده ماما در ارتباط با مادر و کودک است. یعنی ماما به مشاوره قبل،‌ بعد و هنگام ازدواج، آموزش نحوه تنظیم خانواده، مراقبت در دوران بارداری، زایمان طبیعی و مراقبت بهداشتی مادر و کودک و آموزش به دختران در زمینه بهداشت دوران بلوغ و بعد از آن می‌پردازد.

مشاوره و کار ماما از دوران قبل از حاملگی شروع می شود و حتی بعد از زایمان شش سالگی کودک نیز ادامه دارد. وظیفۀ ماما مراقبت از زنان در دوران بارداری، زایمان و حتی پس از آن و همچنین مراقبت از نوزاد است. یک ماما باید راه مقابله با انواع مشکلات بهداشتی در دوران بارداری، ارائه کمک های پزشکی و چنانچه پزشک وجود نداشت و مشکل اضطراری و حیاتی به وجود آمد اقدامات ضروری و حیاتی را انجام دهد.

لازمۀ مامایی عشق و علاقه، صبوری، روابط عمومی بالا و توان ارتباط با اقشار مختلف جامعه، دلسوزی و مهربانی و … است.. برای مثال یک ماما بدون عشق و علاقه لازم نمی‌تواند فریادهای ناشی از درد یک زائو را تحمل کند و پاسخگوی نیازهای او باشد. همچنین ماماها معمولأ با خون و خون‌ریزی همیشه دست و پنجه نرم می‌کنند پس، باید از روحیه قوی‌ای برخوردار باشند. بعلاوه اکثر ماماها به دلیل کار زیاد و شیف‌های شبانه در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی خستگی‌های مفرطی را تجربه می‌کنند. بنابراین باید از توان بدنی بالا برخوردار بوده و تحمل بی‌خوابی داشته باشند.

دانشجویان مامایی از ترم دوم وارد بیمارستان می‌شوند تا دروس عملی را بگذرانند. به طور کلی کارشناسی مامایی ۱۶ واحد کارآموزی دارد که باید در بیمارستان‌ها، مراقبت‌های ویژه و مراکز درمانی طی شود.

دانشگاه هایی که مامایی ارائه می کنند

دانشگاه‌ها از بین متقاضیان واجد شرایط خانم، دانشجو می‌پذیرد. ظرفیت دانشگاه های سراسری در دورۀ روزانه و شبانه به نسبت متقاضیان کم است اما علاقه مندان می توانند در دانشگاه آزاد و پردیس خودگردان این رشته را بخوانند.

دروس رشته مامایی

دروس پایۀ مامایی شامل سلول شناسی و بافت شناسی، بیوشیمی، تشریح، فیزیولوژی، ایمنی شناسی، میکروب شناسی و انگل شناسی می شود.

دروس اصلی مامایی عبارت است از: آسیب شناسی اختصاصی و عمومی، اصول خدمات بهداشتی جامعه و آموزش بهداشت، دارو شناسی، اصول و فنون پرستاری و مامایی و روش اطاق عمل و زایمان، آمار حیاتی و روش تحقیق، روانشناسی، اصول اپیدمیولوژی و مبارزه با بیماری ها و زبان تخصصی.

دروس تخصصی مامایی شامل: اصول تغذیه مادر و کودک، تاریخ، اخلاق و مقررات پزشکی، جنین شناسی، مقررات پزشکی قانونی، ژنتیک، بارداری و زایمان، کاراموزی بارداری و زایمان، آزمایش های کاربردی در مامایی، نوزادان، کارآموزی نوزادان، بیماری های کودکان، نشانه شناسی و معاینات فیزیکی، فیزیوپاتولوژی بیماری های داخلی جراحی و عفونی، کارآموزی بیماری های داخلی و جراحی، بهداشت مادر و کودک و خانواده، کارآموزی بهداشت مادر و کودک و خانواده، تغذیه درمانی مادر و کودک، روانپزشکی در مامایی، رادیولوژی، سونوگرافی و الکتروفیزیولوژی در مامایی و زنان، اصول مدیریت و کاربرد های آن در مامایی، بیحسی و بیهوشی و احیا در مامایی، بیماری های زنان و ناباروری، اختلال عمل جنسی و آموزش مشاوره آن، کارآموزی بیماری های زنان و پایان نامه می شود.

آیندۀ شغلی و درآمد

مامایی یکی از مشاغل مهم و پرکاربرد در تمام جوامع محسوب می‎شود. این رشته در ایران هم بازار کار خوبی دارد و هنوز اشباع نشده است. به ویژه در سال های اخیر که بسیاری از بانوان به زایمان طبیعی روی آورده اند نیاز به این رشته بیشتر شده است.
فارغ‌التحصیلان مقطع کارشناسی رشته مامایی بعد از فراغت از تحصیل، می‌توانند در مراکز دولتی مانند: بیمارستان‌ها، درمانگاه‌ها، زایشگاه‌ها و مراکز بهداشت و درمان مشغول به کار شوند. همچنین فارغ‌التحصیل مامایی در صورتی که بتوانند هزینه‌های تأسیس مطب را تأمین کنند، (بعد از انجام حدودأ 75 زایمان طبیعی) می‌توانند نسبت به اخذ مجوز تأسیس مطب اقدام کرده و به ارائه خدمات بهداشتی – درمانی به صورت خصوصی بپردازند. البته این دسته از افراد می‌توانند در دانشکده‌های پرستاری و مامایی سرپرستی دانشجویان مامایی در دوران کارآموزی را بر عهده گیرند.

ماماها در صورت ادامه تحصیل تا مقطع کارشناسی ارشد می‌توانند در سطح بیمارستان‌ها، بعنوان سرپرست یا مدیر بخش‌های مختلف درمانی و سوپروایزر آموزشی مشغول به فعالیت شوند. البته فعالیت در پست‌های مدیریتی و ستادی مراکز مختلف بهداشتی – درمانی، شاخه‌ای دیگر از فعالیت این افراد به حساب می‌آید.

فارغ‌التحصیلان مامایی بسته به نوع مهارت، مکان فعالیت، شهر محل فعالیت و ..از درآمدهای متفاوتی برخوردارند.