تیمپانی سازی از رده سازهای کوبه‌ای و گونه‌ای طبل بزرگ است که از کاسه بزرگی (معمولاً از مس) و رویه‌ای از پوست حیوان یا پلاستیک ساخته می‌شود و آن را با چوب‌های طبل مخصوص تیمپانی می‌نوازند و معمولاً با آرایش دوتایی یا پنج تایی در کنار هم نواخته می‌شوند.
مدرسه آنلاین– این طبل برای اولین بار در قرن ۱۷ همراه با ترومپت به عنوان اولین حضور طبل در ارکستر سمفونی نواخته شد؛ و در ارکستر‌های سمفونیک از میانه قرن نوزدهم رایج شد. یکی از ویژگی‌های آن کوک‌پذیری است. برای کوک آن پوست رویش کشیده و توسط پیچ‌های تنظیم‌کننده یا پدال کوک می‌شود.
تیمپانی از جمله سازهایی است که در گذر زمان با توسعه مدل های قدیمی تر ابزارهای موسیقی توانسته خود را به دوران مدرن برساند و در گروههای موسیقی مختلف جایگاه مهمی برای خود دست و پا کند.
پیشتر در مقاله ای تحت عنوان “آشنایی با برخی از سازهای کوبه ای” به تیمپانی اشاره شد. در این نوشتار قصد داریم شما را با این ساز کوبه ای آشنا کنیم. پس تا انتهای این مطلب جذاب با ما باشید.
تیمپانی که ریشه واژۀ آن ایتالیایی است سازی است که در طبقه‌بندی سازهای کوبه‌ای قرار می گیرد. اگر قبلا این ساز را در اماکنی از قبیل آموزشگاه های موسیقی دیده باشید و یا در کنسرت های موسیقی آن را مشاهده کرده باشید، متوجه خواهید شد که تیمپانی در واقع نوعی طبل بزرگ است.
در واقع، کاسه ای بزرگ که معمولاً از جنس مس ساخته می شود و پوست حیواناتی قبیل گاو و یا گاومیش را روی آن نصب می کنند. البته در مدل های جدید به جای پوست از طلق یا انواع مختلفی از پلاستیک نیز استفاده می شود. برای نواختن تیمپانی از چوب هایی که مخصوص این نوع ساز است استفاده می شود.
تیمپانی همچنین از سازهای کوک پذیری است که برای کوک کردن آن از پیچ های تنظیم کننده و یا پدال های کوک استفاده می شود. البته پدال در سازهای مدرن تر مورد استفاده قرار می گیرد و نوازندگان می توانند از طریق این پدال ها نسبت به کوک کردن ساز اقدام نمایند.
اگر بخواهیم نگاهی تاریخی به این ساز داشته باشیم، این ساز برای نخستین بار در قرن هفدهم میلادی همراه با ترومپت به عنوان نخستین حضور طبل در ارکستر سمفونی مورد استفاده قرار گرفت.
استقبال از این ساز توسط گروههای مختلف موسیقی از یک سو و همچنین هنرجویانی که در آموزشگاه های موسیقی این ساز را فرا گرفتند باعث شد که تیمپانی رفته رفته جای خود را در گروههای موسیقی محکم کند و از اواسط قرن نوزدهم به بعد بیش از پیش در بین گروههای موسیقی رایج شود.
صدای تیمپانی توانست با گذر از قرن نوزدهم و وارد شدن به قرن بیستم نیز همچنان در گروههای موسیقی با سازهای دیگر همراهی کند.
تیمپانی که در زبان انگلیسی به نام های “پائوکِن”، “تمپس” و “کتل درامز” نیز شناخته می شود، امروزه شکل جدیدتری به خود گرفته است.
اگر با این اوصاف به تیمپانی علاقه مند شده اید و یا ممکن است آن را در فهرست سازهایی مورد علاقه خود قرار دهید، بد نیست بدانید که امروزه چند تیمپانی با یکدیگر تجمیع و یک مجموعه استاندارد را تشکیل می دهند که در برخی مواقع به آنها کنسول نیز گفته می شود.
یک مجموعه استاندارد و یا کنسول متشکل از چهار درام است که قطر دایره آنها به ترتیب از بزرگترین به کوچکترین 81 سانتی متر، 74 سانتی متر، 66 سانتی متر و 58 سانتی متر است.
البته در برخی مواقع ممکن است یک تیمپانی پنجم نیز به این مجموعه اضافه شود، اما هر عددی بیش از این باعث می شود که این مجموعه از استاندارد خود خارج شود.
افرادی که قصد یادگیری این ساز را دارند، در ابتدا با سازهای کوبه های آشنا می شوند ولی هنگامی که به طور مشخص برای نواختن تیمپانی در یک گروه موسیقی معرفی می شوند، تنها به نواختن این ساز می پردازند.
نوازنده تمیپانی پادشاه مُلک خویش است
یکی از موسیقیدانان خارجی در کتاب خود تحت عنوان “آناتومی ارکستر” می نویسد که نوازنده تیمپانی “پادشاه مُلک خویش است” و اینکه “نوازنده تیمپانی به واقع تنظیم کننده کل یک گروه ارکستر است”.
اگر قصد دارید با برخی از نوازندگان بنام تیمپانی در قرن بیستم آشنا شوید، می توانید نوازندگانی همچون “سائول گودمن”، “هانس شنلار”، “کلوید دوف” را مورد مطالعه قرار دهید.
همانطور که اشاره شد، برای فرا گرفتن ساز تیمپانی می توانید ابتدا یادگیری یکی از سازهای کوبه ای را آغاز کنید. آموزشگاه های موسیقی در تهران و سایر شهرستان ها انواع مختلفی از سازهای کوبه ای از قبیل دف و تمبک را در فهرست سازهای پراستقبال خود دارند.
پس از اشراف کامل به یکی از سازهای کوبه ای شما با ریتم و همچنین نحوۀ نت خوانی آشنا هستید و به راحتی می توانید در یک دوره بسیار کوتاه تکنیک های خاص تیمپانی را نیز فرا گیرد و نوازندگی آن را آغاز کنید.
صدای هیجان انگیز و ریتم های زیبایی که در انواع سازهای کوبه هستند و ما ایرانی ها به طور مشخص این قبیل صداها را در سازهایی مانند تمبک و دف شنیده ایم، باعث ایجاد انگیزه در بین هنرجویانی می شوند که به سازهای کوبه ای غیرایرانی نیز توجه خاصی دارند.
منبع: آمورشگاه سیحون
