سلمان ساکت، کتاب «تاریخ بیهق» (سبزوار فعلی) نوشته‌ی ابوالحسن علی بن زید بیهقی معروف به ابن‌فُندق (۴۹۰-۵۶۵ ق.) را تصحیح کرده است.
مدرسه آنلاین_ معرفی کتاب
«تاریخ بیهق» یکی از مهم‌ترین آثار در حوزه‌ی تاریخ‌های محلی ایران است. این کتاب چه از نظر سبک و روش تاریخ‌نگاری محلی و چه از نظر اطلاعات و آگاهی‌های گران‌بهایی که در خود جای داده، یکی از ممتازترین آثاری است که در سده‌ی ششم هجری به رشته‌ی تحریر درآمده است.
ابوالحسن بیهقی در این کتاب جغرافیای تاریخی یکی از مهم‌ترین مناطق خراسان، یعنی بیهق را گزارش کرده است و اطلاعات ذی‌قیمتی از اوضاع سیاسی، اجتماعی، مذهبی، فرهنگی و ادبی این منطقه و برخی دیگر از شهرهای خراسان مانند نیشابور به دست داده است.
بنا به نوشته‌ی مصحح در مقدمه: «تاریخ بیهق از یک مقدمه و نُه باب که باب آخر، خاتمه‌ی کتاب نام دارد، تشکیل شده است. باب نخست در «فضایل بیهق» است و سپس فصلی به «ذکر فتح بیهق» پرداخته است. «در ذکر هوای بیهق» عنوان باب دوم است که بیهقی به شرح هوای بیهق پرداخته است.
باب سوم «در اشتقاق لفظ بیهق و حدود آن» نام دارد. بیهقی ضمن برشمردن اقوال مختلف درباره‌ی ریشه‌ی کلمه‌ی بیهق و وجه تسمیه‌ی این شهر، ارباع دوازده‌گانه‌ی بیهق را معرفی کرده است.
«بیان بنای سبزوار و وقایع عظام که اینجا افتاده است» و «در ذکر خاندان‌های قدیم و شریف در این ناحیت» عناوین باب‌های چهارم و پنجم این اثر است و باب پنجم بخش عمده‌ی کتاب را تشکیل می‌دهد.
ابوالحسن بیهقی در باب ششم، که «ذکر علما و ائمه و افاضل که از این ناحیت خاسته‌اند و به این ناحیت انتقال کرده‌اند» نام دارد، به معرفی حدود دویست تن از بزرگان و دانشمندان ناحیه‌ی بیهق پرداخته است.
«در ذکر وقایع عظام» و «در غرایب چیزها که از بیهق خیزد» عناوین باب‌های هفتم و هشتم این اثر است. در باب نهم که خطبه‌ی پایانی کتاب است، مؤلف از شکسته‌دلی افاضل روزگار و پژمردگی احوال علما شکایت می کند و سپس به نصحیت و موعظه پرداخته و عیوب دنیا را در ده وجه بیان می کند. نمایه‌ها و مآخذ مقدمه و تعلیقات پایان‌بخش کتاب «تاریخ بیهق» است.
«تاریخ بیهق» نوشته‌ی ابوالحسن علی بن زید بیهقی معروف به ابن‌فُندق (۴۹۰-۵۶۵ ق.) با تحقیق و تصحیح سلمان ساکت، عضو هیئت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی و رئیس مرکز آثار مفاخر و اسناد دانشگاه فردوسی مشهد از سوی مؤسسه‌ی پژوهشی میراث مکتوب منتشر شده است.
علاقه‌مندان می‌توانند این اثر را به قیمت دویست و پنج هزار تومان از فروشگاه انتشارات توس و یا با تماس با شماره تلفن ۰۲۱۶۶۴۹۰۶۱۲ داخلی ۱۰۵ از واحد فروش مؤسسه میراث مکتوب تهیه کنند.
