برش‌نگاری یا توموگرافی ( Tomography) نوعی تصویربرداری سه‌بعدی است. در برش‌نگاری، تصویری که به دست می‌آید تنها سایهٔ دوبعدی از حجمی سه‌بعدی نیست، بلکه عکس برشی از حجم است که ممکن است در هر یک از سه جهتِ فضا باشد.
مدرسه آنلاین– شناخته‌شده‌ترین برش‌نگاری، برش‌نگاری رایانه‌ای یا سی‌تی‌اسکن است که فیزیکدان انگلیسی، گودفری هاونسفیلد، در سال ۱۹۷۲ آن را برای کاربرد در پزشکی پیشنهاد کرد و در سال ۱۹۷۹ جایزه نوبل پزشکی را برای او به ارمغان آورد.
مسئلهٔ بُعد همواره در تاریخ پرتونگاری (رادیولوژی) مطرح بوده‌است. نخستین تجربه برای کنارگذاشتن این کاستی، روش برش‌نگاری بود که تا حد زیادی، تصویر تجمعی را به تصویر توموگرافیک ([برش‌نگاشتی]) تبدیل کرد.
در واقع توموگرافی که بر پایه اشعه مادون قرمز عمل می‌کند به ثبت و تفسیر تغییراتی که در درجه حرارت سطح بدن رخ می‌دهد، گفته می‌شود.
تصویر حاصل از این روش که توموگرام نامیده می‌شود، الگوی حرارتی سطح بدن را نشان می‌دهد. در توموگرافی، آشکار ساز، تشعشع حرارتی دریافت شده را به یک سیگنال الکترونیکی تبدیل می‌کند و سپس آن را علاوه بر تقویت، پردازش می‌کند تا روی یک صفحه کاتودیک مثل مونیتور قابل مشاهده شود.
تصاویر بدست آمده به صورت سایه‌های خاکستری رنگ دیده می‌شوند، یعنی سطوح سردتر به رنگ سایه‌های خاکستری روشن نمایان می‌شوند. در توموگرافی رنگی، نواحی گرم، رنگ قرمز و نواحی سر ، رنگ روشن خواهند داشت.
از آنجا که درجه حرارت پوست بدن در نتیجه فرآیندهای فیزیکی، فیزیولوژیک طبیعی یا بیماری تغییر می‌کند از این خاصیت تغییر گرمایی در عضوی خاص یا در سطح بدن برای آشکارسازی بیماری استفاده می‌شود.
به عنوان مثال می‌توان از شیوه تشخیصی توموگرافی در تشخیص سرطان پستان نام برد. این شیوه تشخیصی علاوه بر اینکه کاملا بدون درد است، سریع و ارزان هم هست و از همه مهم تر به دلیل بی ضرر بودن می‌توان آن را بارها تکرار کرد.
ترموگرافی در مامائی نیز کاربرد دارد. جفت از فعالیت بیولوژیکی زیادی برخوردار است. بنا بر این درجه حرارت حاصله در محلی که جفت قرار دارد به طور قابل ملاحظه‌ای بیشتر از بافت‌های اطراف است. پس می‌توان از توموگرافی، جهت تعیین دقیق محل جفت استفاده کرد.
منبع: همشهری آنلاین
