کُمبزه میوه ی کال و نارسِ میوه‌هایی مانند خربزه، طالبی و گرمگ است که گِرد و کُروی به رنگ سبز تیره مایل به نقـــره ای و دارای گوشتی تُرد و لطیف بــا بوی خـوش و مزه ای ملایم مانند خیار است که بیشتر در فصول بهار و تابستان وجود دارد.
مدرسه آنلاین– ربطش به ضرب المثل «بزک نمیر بهار میاد، کمبزه با خیار میاد!» چیست؟ واقعیت این است که کمبزه در این مثل، همان است که گفتیم؛ این میوه در بهار به بازار می آید.
ولی کاربرد این مثل برای منظور دیگری است و وقتی کسی بخواهد دیگری را با وعده دور و دراز و با زبان شیرین از سر وا کند، این مثل را به کار می برد.
منظور این مثل، به چیزی دور و باطل وعده دادن است! درست مثل این که به بز بیچاره علوفه ندهند و بگویند تا بهار صبر کن و از گرسنگی نمیر، در عوض کمبزه و خیار تازه که در بهار سبز می شود و به بازار می آید برایت می خرم تا بخوری! خب بز بیچاره چه جوری صبر کند و از گرسنگی نمیرد؟ این وعده بی فایده است!
خواص کمبزه
کمبوزه در بسیاری از موارد، خواص میوه رسیده خود را داراست.
کمبوزه دارای طبع سرد و خنک است.
کمبزه، کنبزه، کالک و کمبیزه از دیگر اسامی کمبوزه است.
بزک نمیر، بهار می‌آد؛ کمبوزه با خیار می‌آد. ضرب المثل مشهوری در مورد کمبوزه است.
در آذربایجان نیز نوعی خیار به نام کالک یا گیرا (خیارچه؛ خیرچا) گرد یا کشیده و بیضی یا کمبوزه عمل میاید که به مصرف خوراکی و بورانی و ترشی و آش … می‌رسد.
کمبوزه، کمبزه، کنبزه یا کالک مرحله کال میوه‌هایی مثل طالبی، گرمگ و خربزه را میگویند که مزه‌ای شبیه خیار و ظاهری گرد و بیضی و یا کروی دارد. در آذربایجان به آن شاماما میگویند.
از همین کالک‌ها یا گرا و خیرچا ترشی هم درست میکنند.
به صورت درسته یا خرد شده داخل سرکه و فلفل و نمک و ادویه ریخته و با سبزی‌های معطر یا بدون آن ترشی درست میکنند.
بورانی کمبزه
بورانی کمبزه یک غذای گیاهی در استان آذربایجان است و بیشتر در مراغه طبخ می‌شود.
در مراغه به این میوه ”خیرچا ” (خیارچه) گفته میبشود.
مواد لازم:
چند عدد کالک یا کمبزه
خیار‌های خوراکی سبز و زرد و کمبوزه و چنبر و کالک (گرا)
دو عدد گوجه فرنگی خرد شده یا چند عدد مینیاتوری
۱/۴ پیمانه برنج
سیر رنده شده ۲ حبه
رب گوجه فرنگی ۱ ق غ
پیاز داغ خلالی عسلی، ترد و خوشرنگ
نمک و فلفل
عصاره مرغ یا گوشت برای آش و سوپ
زردچوبه
ماست تازه و مقداری پودر گلسرخ برای روی غذا
طرز تهیه:
ابتدا کالک‌ها را شسته و پوست بگیرید سپس به دلخواه خرد کنید و آن‌ها را فقط کمی با روغن تفت دهید.
بعد با عصاره گوشت یا مرغ همراه با پیازداغ و برنج خیس شده بپزید.
کالک یا کمبوزه مانند کدو زود می‌پزد.
در انتهای مرحله پخت به آن رب گوجه و سیر را هم اضافه کنید.
نمک و فلفل و ادویه دلخواه را اضافه کنید.
اجازه دهید تا جا بیفتد و آبدار نباشد. هنگام سرو با ماست و پودر گلسرخ تزیین کنید.
گلسرخ طبیعت سرد غذا را خنثی میکند.
غذا را میتوان با نان تازه سرو کرد.
منبع: روزنامه اطلاعات
