ریشه ضرب المثل حاجی حاجی مکه

ضرب المثل ها بخشی از شناسنامۀ یک ملت هستند و در همۀ کشورها و زبان ها رواج دارند. امروزه به دلیل کاهش مطالعه و افزایش استفاده از شبکه های اجتماعی از ضرب المثل ها کمتر استفاده می شود. ضرب المثل ها در باروری زبان نیز سهم مهمی دارند و فراموشی آنها زبان را لاغر و لاغرتر می کند.

ما در مدرسه آنلاین_ بر آن هستیم که ضرب المثل ها و داستان و ریشۀ آنها را بیاوریم تا هم یادآوری باشد و هم استفاده از آنها رواج بیشتری بگیرد.

ریشۀ ضرب المثل «حاجی حاجی مکه» را امروز می خوانیم.

اصل این ضرب المثل به صورت «حاجی، حاجی را به مکه ببیند» است که به مرور زمان کوتاه شده است. در فرهنگ عامیانه ایران، وقتی که فردی پس از مدتی طولانی به دیدار رفیقش می رود، رفیقش به مزاح به او می گوید حاجی حاجی مکه؟ و نیز کسی که دیر به دیر پیدایش می شود هنگامیکه می خواهد از پیش آدم برود به او می گویند: «بازنری دیگه حاجی حاجی مکه؟»

 این اصطلاح از آنجا می آید که در روزگاری که با چارپایان به حج می رفتند از روز حرکت تا روز بازگشت بیش از شش ماه طول می کشید چندان که گاهی خبر مرگ حاجی می رسید و وارثان بر سر پخش میراث وی به جان هم می افتادند و با هم می جنگیدند اما دیری نمی پایید که حاجی سُر و مُر و گُنده از سفر باز می گشت.

منبع: عباسعلی کیوان قزوینی، حج نامه کیوان (و) کیوان نامه (و) عرفان نامه، چاپ رشید یاسمی، تهران، ۱۳۰۸، ص 35.