جای خالی آموزش سواد عاطفی در مدارس
اهمیت بیش از حد دادن به درس و آزمون و نمره و عدم توجه به احساسات و حیطههای شناختی رویه ای است که سال ها در حال اجراست و شاید علت آن را می توان آماده کردن دانش آموزان برای غول کنکور دانست.
مدرسه آنلاین – سال هاست که دانش آموزان در مدرسه درس و مشق را یاد می گیرند اما آیا یاد می گیرند که چگونه احساسات خود را به طور مؤثر کنترل و بیان کنند؟ آیا توانایی شناخت و سازگاری با احساسات دیگر افراد را نیز آموزش می بینند؟
سواد عاطفی به مجموعهای از مهارتها، دانشها و فهم درباره احساسات و هیجانات خود و دیگران اشاره دارد. افرادی که دارای سواد عاطفی هستند، قادرند به خوبی احساسات خود را شناسایی کنند، آنها را به خوبی مدیریت کنند و با احساسات دیگران همدردی کنند.
سواد عاطفی مهارتهای ضروری در زندگی روزمره و روابط اجتماعی است و میتواند به بهبود کیفیت زندگی فردی و ارفاه اجتماعی کمک کند، همچنین، سواد عاطفی در محیطهای آموزشی و سازمانی نیز اهمیت دارد، زیرا میتواند به بهبود روابط مدرسه و محیط کار، افزایش همکاری و تعامل موثر، کاهش خشونت و تبعیض، و ارتقای سلامت روانی کمک کند.
آموزش سواد عاطفی در مدارس نقش مهمی در رشد و توسعه دانشآموزان دارد و به مجموعهای از احساسات، روابط و مهارتهای ارتباطی اشاره دارد که در محیط آموزشی و تحصیلی شکل میگیرد.
یک محیط عاطفی سالم و حمایتکننده در مدارس میتواند تأثیر بسزایی در عملکرد تحصیلی و روانشناختی دانشآموزان داشته باشد.
زمانی که دانشآموزان احساس امنیت، تعلق و ارتباط معنادار با معلمان و همکلاسیهای خود داشته باشند، آموزش و یادگیری آسانتر و مؤثرتر خواهد بود، همچنین تواناییهای اجتماعی و روحی دانشآموزان در محیط عاطفی سالم قوت میگیرد و این امر میتواند به ارتقای خودتنظیمی، همکاری، رفع تنشها و مشکلات اجتماعی و بهبود مهارتهای ارتباطی آنها کمک کند.
بنابراین، اهمیت ایجاد و حفظ حیطه عاطفی مثبت و سالم در مدارس برای سلامت روانی و عاطفی دانشآموزان بسیار بالاست، سواد عاطفی شامل ایجاد روابط مثبت بین دانشآموزان و معلمان، فراهم کردن فضایی با احترام و اعتماد برای بیان احساسات و نیازها، توجه به تنوع فردی و ارزشهای هر فرد و ارائه راهکارهای مناسب برای مدیریت هیجانات و رفع تنشها میشود. و آموزش سواد عاطفی میتواند به عنوان یک فضای پشتیبان و الهامبخش برای رشد و توسعه جامعه تحصیلی عمل کند.
کارشناس مسائل آموزشی میگوید: برای رشد حیطه عاطفی در مدرسه باید فضای امن ایجاد کرد، ایجاد فضایی امن و خوشبینانه برای دانشآموزان از اهمیت بالایی برخوردار است که میتواند ایجاد روابط مثبت بین دانشآموزان و معلمان، ارائه حمایت عاطفی و اعتماد به نفس به دانشآموزان و تشویق آنها به ابراز احساسات و نیازهایشان را شامل شود.
حسین معافی میافزاید: آموزش مهارتهای ارتباطی نیز از جمله راهکارهای موثر در این زمینه است، آموزش مهارتهای ارتباطی به دانشآموزان میتواند در بهبود حیطه عاطفی آنها مؤثر باشد، مهارتهای ارتباطی مثالی چون گوش دادن فعال، بیان مناسب احساسات، حل صحیح اختلافات و مذاکره را در بر میگیرد.
وی بیان میکند: احترام به تنوع فردی و ارزشهای هر دانشآموز میتواند حیطه عاطفی را تقویت کند؛ باید فضایی را فراهم کنیم که هر دانشآموز احساس کند مورد احترام و قبول قرار میگیرد، بدون تبعیض نژادی، جنسیتی یا دیگر عوامل.
آموزش مهارتهای مدیریت هیجانات
استاد دانشگاه فرهنگیان اراک با اشاره به اینکه آموزش مهارتهای مدیریت هیجانات نیز یکی از این راهکارها به شمار میرود، اظهار میکند: آموزش مهارتهای مدیریت هیجانات از جمله تمرینهای تنفس عمیق، تمرکز بر حال حاضر بودن و تحلیل تفکرات منفی و… به دانشآموزان کمک میکند تا هیجانات خود را شناسایی کنند، آنها را به خوبی بیان کنند و به طور سازنده با آنها مراوده کنند.
معافی ارائه فعالیتهای مشارکتی و گروهی از جمله پروژههای گروهی، بازیهای تعاملی و تمرینهای همکاری که میتوانند به رشد حیطه عاطفی کمک کنند، مشاوره و پشتیبانی روانشناختی از طریق در دسترس قرار دادن مشاوران و کارشناسان روانشناسی در مدرسه که میتواند به دانشآموزان در مدیریت هیجانات و رفع مشکلات عاطفی کمک کند، توجه به رفاه عمومی و ارائه فضایی مناسب برای استراحت و بازی برای دانشآموزان، توجه به تناسب بین کار و استراحت، و ایجاد فعالیتهای فرهنگی و ورزشی که میتواند به رفاه عمومی و حیطه عاطفی در مدرسه کمک کند، را نیز از دیگر اقدامات موثر در این زمینه عنوان کرد.
وی میگوید: برقراری ارتباط و همکاری با خانوادهها میتواند در تقویت حیطه عاطفی دانشآموزان نقش مهمی داشته باشد، ارتباط منظم با والدین، برگزاری جلسات ارتباطی و اطلاعرسانی به خانوادهها درباره رویدادها و فعالیتهای مدرسه میتواند این همکاری را تقویت کند.
امروزه کنکور و آزمونهای ورودی مدارس خاص باعث شده که بیشتر به حیطههای شناختی و دانشی در مدارس پرداخته شود و از حیطههای عاطفی و روانی- حرکتی غافل شدهایم و باید در برنامههای درسی مدارس در مقاطع مختلف به این مهم پرداخته شود و علاوه بر دانش، نگرش و مهارت دانش آموزان را در زمینههای مختلف تقویت کنیم.
منبع: فارس