مدارس سوپرلاکچری یا مدارس کپری؟/آیا همه از این امکانات بهره مند هستند؟

آیا مفهوم عدالت تنها به حرف زدن است؟ پس چگونه است که در برخی مدارس ایران دانش آموزان از امکانات فوق لاکچری بهره مند هستند و در برخی مدارس حداقل ها هم وجود ندارد؟ آیا در دین اسلام مصرف گرایی نهی نشده است؟ پس چگونه است که اساس برخی مدارس پایتخت بر مصرف گرایی است؟

مدرسه آنلاین – از آنجا که همیشه صحبت از عدالت آموزشی است، در این گزارش برآن شدیم تا با مقایسه ای اجمالی بین برخی مدارس در تهران و روستاها سوال کنیم که چرا تفاوت آموزش و امکانات آموزشی در بچه های ایران، از زمین است تا آسمان؟

اگر چه بعد از انقلاب اسلامی امکانات رفاهی، آموزشی و بهداشتی به خصوص در مناطق روستایی ایران پیشرفت قابل قبولی داشته و بر اساس گزارش های میدانی نیز کسی نمی تواند آن را انکار کند، اما با این وجود برخی اوقات مواردی دیده می شود که با اهداف تعیین شده فاصله ها دارد.

مدرسه ای در آستانه تعطیلی

– برای مثال در تیر ماه امسال بود که یک شهروند خبرنگار با ارسال پیامی از مسئولان درخواست رسیدگی کرد:

متن پیام
«با سلام، ما در روستای مهدی آباد در پنج کیلومتری شهر اصفهان زندگی میکنیم. در این روستای دبستانی با نام حاج مصطفی منتظری وجود دارد، اما مدتی است در آستانه تعطیلی می‌باشد این مدرسه یک معلم داشت آن را نیز الان نداریم خواهش میکنم رسیدگی کنید.»

مدرسه کپری

– و یا در اسفند ماه 401 بود که خبر آیین کلنگ زنی دبستان شهید جلالی روستای ریگ آباد زهکلوت از شهرستان رودبارجنوبشنیده شد و ماجرا از آن قرار بود که ۹ دانش آموز مدرسه عشایری ریگ آباد در بخش جازموریان استان کرمان در مدرسه ای کپری بدون تشریفات و در عین سادگی و بدون امکانات جشن تكليف گرفتند و انتشار این فیلم در فضای مجازی سبب دعوت از آنان در جشن تکلیف و دیدار با رهبر انقلاب شد و از جمله برکات این سفر توجه به وضعیت تحصیلی و مکان آموزشی آنان بود.

دانش آموزان رودباری پس از بازگشت از این سفر و ورود به کرمان مورد توجه خیران قرار گرفتند و عبدللهی خیر کرمانی قول داد مدرسه ای مستحکم در منطقه عشایری ریگ آباد در فاصله ۴۰۰ کیلومتری از مرکز استان برای این فرشته‌های معصوم ساخته شود و بر این اساس کلنگ ساخت مدرسه روستای ریگ آباد بر زمین زده شد.

و موارد بیشمار دیگر که با یک جستجوی ساده می توان به آن ها رسید؛ همگی حکایت از دست و پنجه نرم کردن اقشار ضعیف جامعه تنها برای باسواد شدن حکایت دارد. و اما روی دیگر باسواد شدن برای برخی دیگر به گونه دیگری است.

برخی اخبار، شنیده ها، عکس و حتی فیلم های منتشر شده از برخی مدارس تهران، نه تنها نمونه کامل تبعیض در آموزش بلکه نمونه کاملی از مصرف گرایی و تجملات بی معنا در نظام آموزشی است. 

به گزارش تسنیم که موفق به بازدید از برخی از مدارس غیرانتفاعی شده است، برخی مدارس آن‌قدر مشتری و طرفدار برای خود دست و پا کرده‌اند که حتی اجازه ورود به محوطه مدرسه را هم نمی‌دهند و در همان ابتدا با بیان اینکه ظرفیت تکمیل است، مشتریان خود را پس می‌زنند!

چند مدرسه غیرانتفاعی در تهران

– مقصد نخست ما دبیرستانی در یکی از مناطق شمالی تهران است که ساختمان آن مشابه منازل مسکونی است اما با متراژ بزرگتر و حیاطی نه‌چندان بزرگ.

این مدرسه برای پایه دوازدهم 100 میلیون تومان و برای پایه دهم 70 میلیون تومان شهریه دریافت می‌کند و فعالیت‌های مدرسه نه از مهر که از تابستان شروع می‌شود و دانش‌‌آموزان این مدرسه در مباحث درسی چند ماهی از همتایان خود در مدارس دولتی عادی جلوتر هستند.

مدیر مدرسه نیز از امتیازات مدرسه همچون فوق‌برنامه‌ها و کلاس‌های ویژه پایه دوازدهمی‌ها برای موفقیت در امتحانات نهایی و کنکور می‌گوید و در آخر هم اسامی دانش‌آموزان مدرسه را که توانستند در کنکور امسال رتبه خوبی به دست بیاورند، نام می‌برد.

– مقصد دوم ما؛ مدرسه‌ای است که در قالب مجتمع آموزشی فعال است و شامل سه دوره ابتدایی، متوسطه اول و دوم است، مدرسه‌ای در مجاورت پارک و با فضایی بسیار بزرگ که در همان ابتدای ورودی حیاط، نگهبان حتی اجازه ورود به محوطه مدرسه و گفت‌وگو با مسئولان را نمی‌دهد! بالاخره پس از اصرار اجازه می‌دهند تا تلفنی با مسئول ثبت‌نام مدرسه صحبت کنم، او هم با تکرار این موضوع که ظرفیت تکمیل است، می‌گوید: از بهمن سال 1401 باید برای ثبت‌نام اقدام می‌کردید.

در نهایت نگهبان مدرسه اجازه می‌دهد به واحد حسابداری مراجعه کنم؛ در حین تردد در حیاط مدرسه برای رسیدن به واحد مالی؛ وسعت حیاط مدرسه که سرتاسر آن با درختانی سرسبز پوشیده شده است، جلب توجه می‌کند و همین محوطه زیبا به‌عنوان یکی از عوامل تأثیرگذار در جذب دانش‌آموزان به این مدرسه نقش بسیاری دارد.

هنگامی که به واحد مالی می‌رسم، میزان شهریه مصوب مدرسه برای پایه ششم دبستان را 55 میلیون تومان اعلام می‌کند اما این رقم شهریه مصوب است و عمده مدارس غیردولتی به‌بهانه کلاس‌های فوق‌برنامه، بیش از این رقم از خانواده‌ها دریافت می‌کنند.

این مدرسه علاوه بر استفاده از روش‌های تدریس با مشارکت دانش‌آموزان، کانون ورزش و هنر، مهارت‌آموزی و… برای دانش‌آموزان برگزار می‌کند.

هنگام خروج از مدرسه با تعدادی از والدین که فرزندشان در دوره ابتدایی مدرسه تحصیل می‌کند صحبت که می‌کنم، آرامش به‌دلیل تحصیل فرزندشان در این مدرسه مهمترین موضوعی است که بر آن تأکید دارند و یکی از مادران صراحتاً می‌گوید که مدرسه با دانش‌آموزان آنها “انسانی” رفتار می‌کند! 

– مدرسه سوم، دبستانی با فضایی نسبتاً کوچک است که در همان ابتدا، اجازه ورود به داخل مدرسه را نمی‌دهند و نگهبان مدرسه اجازه ورود به محوطه را نمی‌دهد حتی اصرار برای مشاهده فضای مدرسه، صحبت با مدیر و اطلاع از رقم شهریه نیز فایده‌ای ندارد و صراحتاً می‌گویند؛ رقم شهریه اعلام نمی‌شود.

این مدرسه برای دانش‌آموزان دبستانی، اردوهای مهارت‌آموزی و آشنایی با مشاغل را برگزار می‌کند و دانش‌آموزان با حضور در محیط‌های واقعی کار می‌توانند برای ساعاتی مشاغل مختلف مانند نجاری یا دوخت کیف را تجربه کنند.

تفاوت ها در چیست؟

عمده تفاوت این مدارس با مدارس دولتی عادی، آموزش مبتنی بر بازی و ایجاد فضای شاد در دوره دبستان و در دوره متوسطه دوم هم تمرکز بیشتر بر یادگیری دانش‌آموزان با هدف آماده کردن آنها برای کسب نمرات بالا در امتحانات نهایی و موفقیت در کنکور است.

وجه دیگر تفاوت‌ها در مدارس خاص و غیردولتی با مدارس عادی، در فضای مدارس و میزان اختیاراتی است که به دانش‌آموزان اعطا می‌شود مثلاً در شرایطی که ورود موبایل به مدارس دولتی ممنوع است و سر همین موضوع اختلافات و گاه درگیری‌هایی در مدارس میان عوامل اجرایی و دانش‌آموزان رخ داده است اما در برخی مدارس غیردولتی این مسئله ممنوعیتی ندارد به‌شرط عدم استفاده در کلاس درس یا فوق‌برنامه‌هایی همچون برنامه‌های ورزشی، زبان، موسیقی، تقویت اعتمادبه‌نفس، آموزش مهارت‌هایی همچون فن سخنوری و… طراحی می‌شود.

به‌دلیل تعارض منافع موجود در آموزش و پرورش و سایر سطوح کشور یعنی ورود مسئولان و چهره‌های سرشناس به حوزه مدرسه‌داری، مدارس دولتی عادی ضعیف نگه داشته می‌شوند تا نه‌فقط ثروتمندان که حتی خانواده‌ طبقات متوسط هم برای دستیابی به آموزش باکیفیت، ناچار به‌سمت مدارس پولی بروند! مدارسی که اگرچه گفته می شود سقف شهریه  65 میلیون تومان است اما در عمل به گونه دیگری است.

این شهریه ها به گفته یک مدیر مدرسه غیرانتفاعی زیاد نیست، چون وضع مالی خانواده‌ها در این منطقه خوب است و میزان شهریه برایشان اهمیتی ندارد! در واقع می توان گفت  این مدارس در مناطق به اصطلاح بالای شهر تهران قرار گرفته اند و مخاطبان آنها قشر مرفه ای است که مبلغ شهریه برایش اهمیتی ندارد!

برخی نمایندگان مجلس از جمله محمدحسن آصفری معتقدند که مدارس غیردولتی از همان ابتدای تأسیس به سمت و سوی سیاسی رفتند و مسئولان مختلف به تأسیس مدرسه اقدام کردند.

نکته قابل توجه دیگر آن است که سراغ برخی از مدارس غیرانتفاعی به دلیل آن که صاحبان آنها افراد دانه درشت درست هستند، نمی توان رفت.

سازمان تعزیرات چندی پیش از بازگرداندن 43میلیارد تومان از شهریه‌های نامتعارف به اولیای دانش‌آموزان خبر داده و اعلام کرده است: برخی مدارس معروف و بزرگ بیش از 800 میلیارد تومان جریمه شدند.

سخن آخر

درست است که شیوه زیستی جامعه عشایری، شهری و روستایی با هم متفاوت است. اما این موضوع نوع امکانات و مصرف گرایی بی معنای برخی مدارس تهران را توجیه نمی کند!

مدارسی که استفاده از انواع پروژکتور، اسمارت برد، نرم ­افزارهای مختلف و حتی سفرهای اروپایی و … تنها بخشی از امکانات آن هاست.

گاهی باید یادآوری کرد که اینجا بهشت نیست! زمین محدودیت دارد،این همه مصرف نکنید! دانش آموزانی که با پرمصرفی تربیت میشوند حافظ زمین نخواهند بود. بدانید مصرف بیش از حد مخرب محیط زیست است!

دانشی که با پرمصرفی همراه باشد علاوه بر تبعیض ، بلای طبیعت و سبک زندگی نیز هست.

حال سوال آنجاست چرا این قبیل تفاوت ها در مدارس کشور وجود دارد؟ به راستی چه کسی باید پاسخگو باشد؟