هکسره از خطاهای رایج در شکسته‌نویسی

امروز فضای مجازی و بستر اینترنت به یکی از مراجع مهم برای دانش آموزان تبدیل شده است تا با مراجعه به آن پاسخ بسیاری از پرسش های خود را بیابند.

تحریریه مدرسه آنلاین تلاش می کند تا در این بخش اطلاعات به روز و مستندی را پیرامون موضوعات درسی تهیه و در اختیار کاربران فضای مجازی قرار دهد.

با توجه به اهمیت نگارش و ویرایش در انتقال میراث علمی و فرهنگی کشور و حفاظت از آن در این بخش بنا داریم تا نکاتی دربارۀ درست نویسی با هم بخوانیم.

هکسره از مباحث مهمی است که این روزها به دلیل شکسته‌نویسی، چندان رعایت نمی‌شود و خطاهای بسیاری را در آن شاهدیم.

هکسره یعنی به جای کسره «ه» بگذاریم و به جای «ه»، کسره بگذاریم.

برای پرهیز از نظیر خطاهای یادشده در تصویر بالا باید کاربرد درست «ه» و «کسره» را بشناسیم.

*کاربردهای «ه»

1-به معنی «است»

مثال:

-این کتاب خوبه: این کتاب خوب است.

-دستش خیلی تنده: دستش خیلی تند است.

-مجبوره هر روز بهش تذکر بده: مجبور است هر روز بهش تذکر بدهد.

2-«ه» معرفه‌ساز؛ یعنی یک اسم عام به معنای گفتاری، یک «ه» به آخرش می‌چسبد و تبدیل به اسم شناخته‌شده و معرفه برای من گوینده و شمای شنونده می‌شود.

مثال:

-دختره که این مداد رو به من داد.

-فرشه خیلی قشنگ بود.

-اون خیابونه رو بسته‌ن جدیداً.

3- جزء کلمه باشد.

مثال:

خاله، دسته، گیره، پنجره، نرده، زنده، شعله، سه، نقّاره، پیاله و …

*کاربردهای «کسره»

1-بین موصوف و صفت. صفت همیشه ویژگی موصوف مانند زیبایی، رنگ، اندازه، کیفیت و … موصوف را بیان می‌کند.

مثال:

-مدادِ قرمز

-گلِ زیبا

-دعوایِ سنگین

2 بین مضاف و مضافٌ الیه؛ مضاف و مضافٌ الیه رابطۀ  تعلق و مالکیت را نشان می‌دهد.

مثال:

-مدادِ من

-میزِ آن اتاق

-دعوایِ آنها

نکات: یکی از نکته‌هایی که باید رعایت کنیم و گاه ممکن است حتی قلم‌به‌دستان ماهر نیز دقت نکنند: 1-ساختار تکرار صفت است. این ساختار بدین نحو است که برای تأکید بر صفت، کسره می‌گذاریم. مثلاً می‌گوییم:

-حالم خوبِ خوب است که در شکسته‌نویسی می‌نویسیم حالم خوبِ خوبه.

2-چیه؛ وقتی چی که شکستۀ «چیز» است به یک کلمه‌ای اضافه می‌شود باید مثل چیزِ که کسره می‌گیرد با کسره بیاید و «چیِ» نوشته شود.

مثال:

-اصلاً نمی‌فهمم از چیِ من خوشش اومد! (چیِ من به معنی چه چیزِ من)

3-مثله، مثه؛ «مثلِ» در شکسته‌نویسی هنگام اضافه شدن باید مثل نوشتار رسمی و معیار با کسره بیاید و «مثلِ» یا در نوشتار عامیانه‌تر به صورت «مثِ» بیاید.

منبع: صفحۀ ویر ویرایش. درس‌های محمد یوسفی‌شیرازی.