مسعود جعفری‌جوزانی متولد ۱۸ آذر ۱۳۲۷ در ملایر، کارگردان، نویسنده و فیلمساز ایرانی است که دارای مدرک کارشناسی ارشد فیلمسازی از دانشگاه ایالتی سانفرانسیسکو است. او فعالیت سینمایی خود را با کارگردانی فیلم‌های کوتاه آغاز کرد. از مهم‌ترین آثارش میتوان به کارگردانی و نویسندگی سریال در چشم باد اشاره کرد.
مدرسه آنلاین– مسعود جعفری جوزانی، چهره ماندگار سینمای ایران، از پیشتازان سینمای پس از انقلاب است که با ساخت اولین فیلم سینمایی خود با نام جاده‌های سرد باعث شد تا پای سینمای ایران بعد از انقلاب به جشنواره‌های جهانی باز شود. مسعود جعفری جوزانی با حضور در بیش از ۱۹ جشنواره جهانی از جمله، سی و هفتمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم برلین آلمان، یازدهمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم مونترآل کانادا، هشتمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم هاوایی آمریکا و دوازدهمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم هنگ کنگ، پل ارتباطی سینمای شرق و غرب نام گرفت.
از دیگر فعالیت‌های مسعود جعفری جوزانی میتوان به مجوز تدریس مادام‌العمر در رشته سینما و گرافیک در آمریکا، تدریس در دانشگاه‌های ایران و همچنین مدیریت مؤسسه سینمایی «جوزان فیلم» در ایران اشاره کرد.
گفتنی است وی پدر سحر جعفری جوزانی، بازیگر سینما و تلویزیون است.
آثار
مستند «به سوی آزادی»
به سوی آزادی اثر مسعود جعفری جوزانی، نخستین مستند سیاسی تاریخ سینمای مستند ایران به شمار می‌رود که در سالگرد انقلاب در ۲۱ بهمن ۱۳۵۸ از سیمای جمهوری اسلامی پخش شد.
فیلم کوتاه «با من حرف بزن»
مسعود جعفری جوزانی در سازمان صدا و سیما با راه‌اندازی بخش انیمیشن، چند فیلم انیمیشن ساخته و سپس برای نخستین بار با ساخت فیلم کوتاه با من حرف بزن در سال ۱۳۶۲ به تهیه‌کنندگی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، توانست دیپلم افتخار بهترین فیلم‌کوتاه سومین دوره جشنواره فیلم فجر را از آن خود کند.
فیلم سینمایی «جاده‌های سرد»
مسعود جعفری‌جوزانی نخستین فیلم بلند سینمایی‌اش را با نام جاده‌های سرد در سال ۱۳۶۳ تولید کرد. علی نصیریان، تنها عضو حرفه‌ای و شناخته‌شدهٔ این فیلم بود. این فیلم، زمینه‌ساز ورود حمید جبلی، تورج منصوری، محمود کلاری، علیرضا رئیسیان و شاپور پورامین به سینمای حرفه‌ای شد. این فیلم که در فضای زادگاه جوزانی ساخته شد؛ یکی از پرفروش‌ترین فیلم‌های دهه اول انقلاب بود که هم در ساختار بصری و هم در مضمون فیلم ارزشمندی به‌حساب می‌آید.
فیلم سینمایی «شیرسنگی»
شیرسنگی محصول سال ۱۳۶۵ پروژه بلندپروازانه‌ای با فیلمنامهٔ قوی است که نمادی از تقابل سنت و مدرنیته به حساب می‌آید. حضور انگلیسی‌ها به واسطه بهره‌برداری از نفت که قتل یکی از آن‌ها تقابلی تا سرحد مرگ بین دو بزرگ ایل بختیاری ایجاد می‌کند و ساختار بصری حساب‌شده که ذوق و سلیقه محمود کلاری نقش قابل اعتنایی در آن دارد و نیز مجموعه بازیگران، به‌ویژه زوج عزت‌الله انتظامی و علی نصیریان که موفق‌ترین نقش‌آفرینی آن‌ها در مجموعه همکاری‌های‌شان با هم به حساب می‌آید و در نهایت موسیقی حماسی و متناسب فریدون شهبازیان تبدیل به مهم‌ترین و ماندگارترین فیلم کارنامه جوزانی می‌شود و در پنجمین دوره جشنواره فیلم فجر نیز در کنار تعدادی از فیلم‌های شاخص سینمای ایران، از جمله؛ ناخدا خورشید، خانه دوست کجاست؟، تیغ و ابریشم و اجاره‌نشین‌ها به چشم آمده و جایزه سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه و جایزه سیمرغ بلورین بهترین صداگذاری از پنجمین دوره جشنواره فیلم فجر را نیز دریافت می‌کند. همچنین در جشنواره‌های خارجی مختلفی از جمله؛ در بخش «سینمای امروز و فردا» در یازدهمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم مونترآل کانادا در سال ۱۳۶۶ شرکت کرده و مورد تقدیر قرار گرفت.
فیلم سینمایی «در مسیر تندباد»
اثر بعدی او در مسیر تندباد محصول سال ۱۳۶۷ است که تولیدی عظیم‌تر از شیر سنگی داشت؛ باز هم در قالب داستانی پرکشش، روایتی از حضور بیگانگان در ایران، هم‌زمان با جنگ جهانی دوم را به تصویر می‌کشد.
فیلم سینمایی «بلوغ»
مسعود جعفری‌جوزانی پس از تحولات فرهنگی میانه دهه هفتاد، در سال ۱۳۷۷ فیلم خوب شهری بلوغ را می‌سازد که به سیاق آن سال‌ها به مسائل جوانان می‌پردازد و در هجدهمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم فجر نیز جوایزی را دریافت می‌کند.
سریال تلویزیونی در چشم باد
او بخش عمده‌ای از دهه ۸۰ را به نوشتن و کارگردانی سریال عظیم در چشم باد می‌گذراند. در چشم باد در ۴۴ قسمت ۵۰ دقیقه‌ای در زمره سریال‌های الف ویژه برای پخش از شبکه اول سیما بود که روایتی دیدنی از سه برهه تاریخ معاصر ایران از قیام کوچک جنگلی تا جنگ ایران و عراق را روایت می‌کند. فیلمنامه این سریال توسط خود مسعود جعفری جوزانی در مدت دو سال نوشته شده‌است.
سریال تاریخی در چشم باد، وقایع سیاسی و اجتماعی سه دوره از تاریخ را روایت می‌کند: پایان دوره قاجار و دوره پهلوی، جنگ جهانی دوم و یک دوره زمانی خاص بعد از انقلاب که دوره فتح خرمشهر است. ساخت این سریال یکی از بزرگترین پروژه‌های سریال‌سازی در تلویزیون است که برای ساخت آن ۴۸۰ لوکیشن استفاده و به بیش از ۱۰ شهرستان و استان دیگر سفر شده‌است.
فیلم سینمایی «ایران برگر»
فیلم سینمایی ایران برگر محصول سال ۱۳۹۳ تنها فیلم کمدی جوزانی، به مدد فضایی بومی و فولکلور و فیلمنامهای با طنز موقعیت، فیلم پرفروش، مفرح و آبرومندی از کار درآمد، تیتراژ پایانی ایران برگر، با صدای استاد شهرام ناظری و آهنگسازی ارشک رفیعی بر روی شعری از سیاوش کسرایی بسیار مورد توجه تماشاگران این فیلم قرار گرفت.
فیلم سینمایی «پشت دیوار سکوت»
فیلم دیگر او پشت دیوار سکوت محصول سال ۱۳۹۵ است که به معضل اجتماعی ایدز اشاره دارد و با همکاری سازمان‌های مردم نهاد ایران ساخته شده‌است. این فیلم به صورت رسمی از طرف شصت و یکمین کنفرانس جهانی زن CSW دعوت شد و قرار بود در روز ۳۰ اسفند ماه سال ۱۳۹۵ با حضور تعدادی از عوامل اصلی آن در گردهمایی «سازمان‌های مردم نهاد» NGOها و نهاد‌های مردم‌محور جهانی در حمایت از مادران و کودکان مبتلا به ویروس «اچ آی وی/ ایدز» در مقر اصلی سازمان ملل متحد در شهر نیویورک در کشور آمریکا به نمایش دربیاید که به دلیل تبعیض و رفتار نژادپرستانه و تصمیم دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا و عدم ارائه ویزا به عوامل سریال، عوامل این اثر سینمایی از نمایش این فیلم در مقر اصلی سازمان ملل متحد در آمریکا انصراف دادند.
فیلم سینمایی «بهشت تبهکاران»
وی در سال ۱۳۹۹ ساخت فیلم سینمایی بهشت تبهکاران را آغاز کرد که طی آن به وقایع ملی شدن صنعت نفت نیز پرداخته می‌شود.
پروژه‌های ناتمام
مسعود جعفری جوزانی که همچنان سری پر سودا از ایده‌ها و شخصیت‌های بزرگ ایرانی دارد، متأسفانه سه فیلمنامه برجسته‌اش به نام‌های «یعقوب لیث»، «پوریای ولی» و «کوروش کبیر»، با وجود اینکه مراحل اولیه تولید را طی کرده‌اند، به دلایل مختلفی، به سرانجام نرسیده‌اند.
سریال «خواجه نصیرالدین طوسی»
مسعود جعفری جوزانی قصد داشت پس از سریال در چشم باد به سفارش سیمافیلم کارگردانی سریالی دربارهٔ زندگی خواجه نصیر الدین طوسی را بر عهده بگیرد که فیلمنامه این اثر مجالی برای ساخت نمی‌یابد.
فیلم سینمایی «باسکرویل»
فیلمنامهٔ باسکرویل داستان هوارد باسکرویل، دانشجوی فارغ‌التحصیل دانشگاه پرینستون است که در سال ۱۹۰۵ برای تدریس به ایران سفر می‌کند، اما درگیر انقلاب مشروطه می‌شود و آگاهانه، درگیر تلاش برای شکستن محاصره تبریز توسط قوای محمدعلی شاه می‌شود. این فیلمنامه در سال ۱۳۷۳ توسط مسعود جعفری جوزانی نوشته و در همان سال، رایت آن، توسط حوزهٔ هنری خریداری و مجدداً در سال ۱۳۷۶ توسط مسعود جعفری جوزانی و شهریار روحانی از حوزهٔ هنری بازخرید و به وسیله نشر ابتکار، فیلمنامه آن به چاپ رسید.
سال‌ها بعد نویسندهٔ فیلمنامه، با تعدادی کمپانی فیلمسازی آمریکایی American و آی‌ای‌سی و یک شرکت کانادایی، قراردادی برای ساخت باسکرویل در ایران بست که هر کدام به دلایلی به نتیجه نرسید و سرانجام آخرین قراردادی که برای ساخت باسکرویل بسته شد با انجمن در جستجوی زمینه مشترک بود که این انجمن به زمینه‌های مشترک ارتباط فرهنگی ایران و آمریکا می‌پرداخت و حتی برای ساخت آن مجوز رسمی از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی صادر شد و طبق گزارشی که در روزنامه فیگارو منتشر شد، تهیه‌کننده آمریکایی قصد داشت از برد پیت در نقش اصلی فیلم هوارد باسکرویل استفاده کند، اما به دلایلی، ساخت باسکلرویل به سرانجام نرسید و حق کپی رایت آن به نام مسعود جعفری جوزانی و محمدمهدی دادگو در آمریکا و کانادا، در کانون فیلمنامه‌نویسان سینمای ایران ثبت شد.
در خرداد ۱۳۸۳ مسعود جعفری‌جوزانی مطلع شد، یک کارگردان ایرانی مقیم آمریکا، توسط یک سایت اینترنتی اعلام کرده که برای ساخت باسکرویل قرار است به ترکیه سفر کند. این موضوع باعث واکنش جوزانی شد و تصمیم گرفت به عنوان سرقت آثار هنری در ایران و آمریکا اقامه دعوی کند.
مسعود جعفری جوزانی که تصمیم داشت با مشارکت مالی طرف‌های ایرانی و آمریکایی فیلم باسکرویل را بسازد، اما برخی موانع مانع از آن شد، در سال ۱۳۸۸ پس از اتمام تولید سریال در چشم باد، با توجه به اینکه بخشی از این سریال در لس آنجلس فیلمبرداری شد، تصمیم گرفت پروژه سینمایی باسکرویل که قرار بود یک سوم آن در آمریکا فیلمبرداری شود را ادامه دهد.
فیلم سینمایی «پوریای ولی»
فیلمنامه پوریای، ولی به نویسندگی مسعود جعفری جوزانی که برای ساخت یک سریال در پنج فصل و ۵۲ قسمت ۵۰ دقیقه‌ای نوشته شده‌است، با اینکه در سال ۱۳۹۱ قرارداد ساخت این مجموعه تلویزیونی برای سیمای جمهوری اسلامی منعقد شد، به علت تغییر مدیریت سازمان این اتفاق نیفتاد و در نهایت در سال ۱۳۹۶ در قالب کتاب توسط نشر آناپنا منتشر شد.
پژوهشگران این اثر، فتح‌الله جعفری جوزانی و دکتر عبدالکریم یونسی، از بیش از ۳۰ کتاب از جمله جامع التواریخ خواجه رشیدالدین فضل‌الله همدانی، تاریخ جوینی و تاریخ ایران کمبریج استفاده کرده‌اند.
داستان زندگی محمود خوارزمی پهلوان، شاعر و عارف قرن هشتم میلادی؛ مشهور به پوریای، ولی از سال ۵۹۷ خورشیدی، آغاز می‌شود که کشور ایران مورد هجوم مغولان قرار گرفت. به فرمان حاکمان مغول در فاصله بین سال‌های ۶۴۸ تا ۶۶۱ هجری قمری، صنعتکاران، پشت در پشت، برده شمرده می‌شدند و مجبور بودند ساز و برگ لشکریان مغول را تهیه کنند. رعایای روستایی نیز که قادر به پرداخت اخراجات و مالیات نبودند، خود و خانواده‌شان به بردگی فروخته می‌شدند. در چنین دورانی پوریای، ولی با ایجاد سازمان و تأسیس زورخانه موفق می‌شود پیکارجویان و آزادی‌خواهان را گردآورده و اقدام به آزادی ایران زمین کند.
از شخصیت‌های دیگر تاریخی این فیلمنامه؛ میتوان به شیخ الرئیس سعدی، عبید زاکانی، خواجه نصیرالدین طوسی، خواجه رشیدالدین فضل‌الله همدانی، پهلوان فیله همدانی دیگر اشاره کرد.
فیلم سینمایی «کوروش کبیر»
فیلمنامهٔ «کوروش کبیر» نوشته مسعود جعفری جوزانی با پژوهشگری فتح‌اله جعفری جوزانی و عبدالکریم یونسی، فیلمنامهای در حیطه سبک فیلمنامه اقتباسی که بر اساس داستان زندگی کوروش بزرگ نوشته شده و در دفتر اول آن به دوران تولد تا نوجوانی و در دفتر دوم به دوران جوانی تا مرگ این شاهنشاه انسان‌دوست پرداخته شده‌است.
در شرایطی که قدرت‌های بزرگ و بی‌تاریخ، درصدد نفی جایگاه ایران در معادلات جهانی هستند، شخصیت کوروش از جهت جایگاه تاریخی و ملی بسیار حائز اهمیت است. از این رو اقدام برای ساخت این پروژهٔ ملی در دستور کار قرار گرفت. علی معلم به عنوان یکی از تهیه‌کنندگان، مسعود جعفری جوزانی را به عنوان کارگردان این پروژه معرفی کرد. پس از درگذشت علی معلم سناریو به سرمایه‌گذاران واگذار شد و تا پیش از آن هر آنچه که انجام شد، با هزینه شخصی مسعود جعفری جوزانی بود. پس از عقد قرارداد با یک‌سری سرمایه‌گذار خارجی پروژه آغاز شد، ولی متأسفانه مشکلاتی بر سر راه‌شان پدیدآوردند که باعث توقف پروژه شد.
پیش از توقف پروژه در مراسم رونمایی از چاپ دوم فیلمنامه از کار‌های انجام شده فاز صفر پروژه از جمله وب‌سایت پروژه سینمایی «کوروش کبیر» و تصاویری از «آرت بوک» که بر مبانی فیلمنامه، تحقیقات، مستندات و نقطه نظرات شخص کارگردان تهیه شده، به نمایش درآمد. آرت بوک پروژه توسط طراحان ایرانی با سابقه کار در پروژه‌های بین‌المللی زیر نظر مسعود جعفری جوزانی طراحی شد تا شاهکاری لایق نام کوروش بزرگ بیافرینند. این کتاب تا پایان پروژه، نزد عوامل مربوط به این پروژه باقی می‌ماند و پس از اکران، منتشر خواهد شد.
سریال «یعقوب لیث»
قرارداد تحقیق و نگارش فیلمنامه پروژه «یعقوب لیث» در حوزه تاریخ و تمدن ایرانی، در سال ۱۳۹۸ بین بنیاد سینمایی فارابی و مسعود جعفری جوزانی منعقد شد. فیلمنامه یعقوب لیث، دربارهٔ بنیانگذار دودمان صفاریان در سیستان و روایتگر فتوت، ساده‌زیستی و نقش این اسطوره تاریخی در اتحاد ایرانیان است. یعقوب لیث صفاری، رویگرزاده و عیار جوانی بود که متأثر از قصه‌های رستم، به یاری فقرا و مظلومان شتافت و با دسته کوچک عیارانش که به خاطر سخاوت و فتوت او، دورش جمع شده بودند، در نظر اهل سیستان، به یک پهلوان افسانه‌ای بدل شد. این فیلمنامه به‌صورت سریال شبکه نمایش خانگی پخش خواهد شد.
به گفته مسعود جعفری جوزانی: «متأسفانه بچه‌های ما رابین هود را بیشتر از یعقوب لیث صفاری می‌شناسند در حالی‌که او از جمله شخصیت‌های تاریخی پایه‌گذار جریان عیاری و فتوت در ایران است که به جوانان نشان می‌دهند چگونه امکان زندگی بهتر وجود دارد.»
