کیست سینه چیست و روش درمان آن چگونه است؟

به کیسه‌های پر از مایع داخل سینه، کیست سینه گفته می‌شود. معمولا اغلب کیست‌ها، غیر سرطانی (خوش‌خیم) هستند. امکان وجود بیش از یک کیست در سینه وجود دارد. کیست سینه اغلب شبیه دانه انگور و یا بادکنکی پر از آب است، اما در مواردی نیز، این کیست‌ها سفت هستند.

مدرسه آنلاین- درصورتی‌که کیست، بزرگ، دردناک و یا ناراحت‌کننده نباشد، نیازی به درمان نیست. در صورت وجود درد و ناراحتی، تخلیه مایع درون کیست می‌تواند باعث کاهش علائم شود.

علائم کیست سینه

امکان وجود کیست سینه در یک یا هر دو سینه وجود دارد. نشانه‌های کیست سینه عبارت‌اند از:

• وجود توده نرم و قابل جابه‌جایی به شکل گرد و یا بیضی که معمولا دارای لبه‌های صافی است که این علائم معمولا، و نه همیشه، از نشانه‌های خوش‌خیم بودن کیست است.
• ترشحات نوک سینه که ممکن است شفاف و یا به رنگ‌های زرد و یا قهوه‌ای تیره باشد.
• احساس درد و یا حساسیت در ناحیه برآمدگی موجود در سینه.
• افزایش اندازه توده و یا حساسیت سینه، قبل از پریود.
• کاهش اندازه توده و رفع سایر نشانه‌ها پس از اتمام دوران پریود.

وجود کیست سینه، خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش نمی‌دهد. اما وجود کیست ممکن است، باعث اختلال در یافتن توده‌های جدید یا سایر تغییراتی که نیاز به ارزیابی توسط پزشک دارد، شود. همچنین برخی از افراد در هنگام قاعدگی با علائمی مانند درد و برآمدگی سینه‌ها مواجه می‌شوند؛ بنابراین مهم است که با تغییرات بدن خود در طول چرخه قاعدگی آشنا باشید، تا در صورت بروز علائم دیگر، به‌سرعت متوجه آن شوید.

سه نوع کیست سینه وجود دارد:

کیست سینه ساده

 کیست‌هایی که کاملا مملو از مایع هستند. این کیست‌ها همیشه غیر سرطانی هستند.

کیست سینه پیشرفته

یک کیست پیشرفته حاوی قطعات جامد شناور در مایع است. در این مواقع ممکن است پزشک تشخیص دهد که باید آسپیراسیون کیست سینه و یا بیوپسی سوزنی (برداشت نمونه‌ای از مایع به‌منظور بررسی دقیق) انجام شود.

کیست سینه کمپلکس

 وجود این نوع کیست نگران‌کننده است، زیرا دارای بافت جامدی است که ممکن است، سرطانی باشد. اگر دارای این نوع کیست باشید، پزشک برای تشخیص دقیق‌تر، بیوپسی سوزنی انجام می‌دهد.

همچنین می‌توان کیست‌های سینه را بر اساس اندازه دسته‌بندی کرد:

میکروکیست‌ها

ممکن است در حین انجام آزمایش‌های تصویربرداری‌ای مانند ماموگرافی یا سونوگرافی مشاهده شوند، اما اندازه آن‌ها کوچک‌تر از آن است که از طریق لمس تشخیص داده شوند.

ماکروکیست‌ها

قطری برابر با ۱ تا ۲ اینچ ( ۲.۵ تا ۵ سانتی متر) دارند و به‌اندازه‌ای بزرگ هستند که از طریق لمس قابل تشخیص هستند.

دلایل ایجاد کیست سینه

هر یک از سینه‌ها متشکل از لوب‌هایی از بافت غده‌ای – که مانند گلبرگ‌های گل آفتاب‌گردان، در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند – هستند. لوب‌ها به لوبول‌های کوچک‌تر تقسیم می‌شوند که در دوران بارداری و شیردهی، مسئول تولید شیر هستند. همچنین بافت حمایتی‌ای که به سینه شکل می‌دهد، متشکل از بافت چربی و بافت همبندی فیبری است. کیست‌های سینه در نتیجه تجمع مایع در داخل غدد سینه ایجاد می‌شوند.

متخصصین زنان و زایمان نمی‌دانند که چه چیزی باعث ایجاد کیست سینه می‌شود. آن‌ها ممکن است در نتیجه تغییرات هورمونی ناشی از قاعدگی ماهانه ایجاد شوند.

استروژن

طبق تحقیقات انجام شده احتمال بروز کیست سینه در زنانی که در بدن خود استروژن اضافی دارند نیز شایع است.

افراد مستعد به کیست سینه

اگرچه امکان ایجاد کیست سینه در هر سنی در زنان وجود دارد، اما معمولا احتمال بروز کیست در زنان زیر ۵۰ سال شایع‌تر است. امکان ایجاد کیست سینه در زنان یائسه‌ای که هورمون‌درمانی می‌کنند نیز وجود دارد.

تشخیص کیست سینه

به‌طورکلی هنگام مراجعه به پزشک، پس از صحبت در مورد علائم و پیشینه سلامتی بیمار، پزشک توده موجود در سینه را به‌صورت فیزیکی بررسی کرده و ناهنجاری‌های دیگر سینه را نیز مورد ارزیابی قرار می‌دهد. اما پزشک تنها از طریق معاینه بالینی نمی‌تواند تشخیص دهد که توده سینه، کیست است یا خیر و برای تایید و یا رد وجود کیست به انجام آزمایش‌های بیشتری نیاز است.

تشخیص کیست سینه از طریق معاینه و بررسی خود سینه انجام می‌شود. بدین منظور آزمایشاتی مانند تصویربرداری پزشکی – سونوگرافی و ماموگرافی سینه – و احتمالا آسپیراسیون با سوزن ظریف یا بیوپسی انجام می‌گیرد.

آزمایش‌های تصویربرداری

آزمایش‌های موردنیاز شامل موارد زیر است:

ماموگرافی

 کیست‌های بزرگ معمولا با ماموگرافی قابل‌مشاهده هستند. اما اغلب مشاهده میکروکیست ها به این روش دشوار و یا غیرممکن است.

سونوگرافی سینه

 این آزمایش می‌تواند به پزشک کمک کند تا متوجه شود که توده سینه متشکل از مایع است یا جامد. وجود ناحیه مملو از مایع معمولا نشان‌دهنده کیست سینه است. وجود توده جامد معمولا نشان‌دهنده یک توده غیر سرطانی مانند فیبروآدنوم است. اما در مواقعی، توده جامد می‌تواند نشان‌دهنده سرطان سینه باشد.

در این مرحله ممکن است به‌منظور بررسی بیشتر توده جامد، پزشک انجام بیوپسی را توصیه کند. همچنین اگر پزشک به‌راحتی توده سینه را از طریق آزمایش‌های بالینی تشخیص دهد، از آزمایش‌های تصویربرداری صرف‌نظر کرده و به‌منظور تخلیه مایع و ازبین‌بردن کیست، آسپیراسیون با سوزن ظریف را انجام می‌دهد.

آسپیراسیون با سوزن ظریف

برای انجام آسپیراسیون با سوزن ظریف، پزشک یک سوزن نازک را در توده سینه وارد کرده و سعی می‌کند تا تمام مایع را خارج کند. اغلب برای هدایت دقیق‌تر سوزن، از سونوگرافی کمک گرفته می‌شود. اگر پس از انجام این روش، پس از خروج مایع، توده از بین برود، تشخیص قطعی پزشک، کیست سینه خواهد بود.

 اگر مایع خارج شده متشکل از خون نباشد و پس از خروج، توده ناپدید شود، نیازی به آزمایش و یا درمان بیشتر وجود ندارد. اما اگر مایع خونی باشد و یا توده از بین نرود، این احتمال وجود دارد که پزشک، نمونه‌ای از مایع را برای آزمایش به آزمایشگاه ارسال کند و شما را به یک جراح سینه و یا رادیولوژیست معرفی کند.

همچنین اگر در کل مایعی خارج نشود، پزشک آزمایش ماموگرافی یا سونوگرافی را پیشنهاد می‌دهد. کمبود مایع خارج شده و یا ماندگاری توده پس از آسپیراسیون نشان‌دهنده این است که بخشی از توده جامد است و باید نمونه‌ای از بافت به‌منظور بررسی سرطان جمع‌آوری شود.

کیست سینه چگونه درمان می‌شود؟

برای کیست‌های ساده سینه – آن‌هایی که پر از مایع بوده و دارای هیچ علائمی نیستند – که به‌وسیله سونوگرافی سینه و یا پس از اسپیراسیون سوزنی ظریف تشخیص داده می‌شوند، درمانی نیاز نیست. بسیاری از کیست‌ها، بدون انجام هیچ درمانی از بین می‌روند. اما اگر کیست باقی ماند، سفت‌تر شد و یا متوجه تغییرات ظاهری شدید، باید به پیگیری درمان بپردازید.

آسپراسیون با سوزن ظریف

اگر پزشک تشخیص دهد که می‌توان تمام مایع را از کیست خارج کرد و با انجام این روش توده سینه ناپدید شده و علائم از بین می‌روند، از آسپیراسیون با سوزن ظریف برای تشخیص و درمان کیست پستان استفاده می‌شود.

بااین‌حال در برخی مواقع، به‌منظور تخلیه مایع، بیش از یک مرحله درمانی نیاز است. همچنین امکان عود کیست‌های قبلی و یا ایجاد کیست جدید نیز شایع است. اگر کیست در طی سه دوره قاعدگی ادامه پیدا کرد و یا بزرگ‌تر شد، باید برای بررسی دقیق‌تر به پزشک مراجعه کنید.

هورمون‌درمانی

در برخی مواقع استفاده از قرص‌های ضدبارداری که به‌منظور تنظیم چرخه قاعدگی استفاده می‌شوند، به کاهش امکان بازگشت بیماری کیست پستان کمک می‌کنند. اما به دلیل عوارض جانبی احتمالی نسبتا شدید قرص‌های بارداری یا دیگر داروهای هورمونی، مانند تاموکسیفن، استفاده از این روش درمانی تنها برای زنانی با نشانه‌های شدید توصیه می‌شود.

جراحی کیست سینه

تنها در مواقع اضطراری و با تشخیص دقیق پزشک، انجام عمل جراحی به‌منظور برداشتن کیست پستان توصیه می‌شود. اگر کیست سینه ناراحت‌کننده باشد، باگذشت زمان عود کند و یا باعث بروز علائم نگران‌کننده دیگری شود، ممکن است نیاز به عمل جراحی وجود داشته باشد.

جراحی کیست سینه (لامپکتومی) حدود ۱۵ تا ۴۵ دقیقه به طول می‌انجامد. جراح این عمل را به‌وسیله تیغه الکتروکوتر که نوعی اسکالپل الکتریکی است که به‌وسیله حرارت باعث به حداقل رسیدن خونریزی می‌شود، انجام می‌دهد.

اکثر پزشکان برای انجام این عمل جراحی برش‌های منحنی شکلی را منطبق با انحنای طبیعی سینه ایجاد می‌کنند، که این امر امکان بهبودی بهتر را فراهم می‌کند. در حین جراحی، جراح تومور سرطانی را همراه با مقداری از بافت سالم اطراف آن برمی‌دارد.

 همچنین ممکن است به‌منظور بررسی احتمال گسترش سرطان، نیاز به برداشتن یک تا سه عدد از غدد لنفاوی زیربغل وجود داشته باشد. این غدد لنفاوی از طریق یک برش کوچک ایجاد شده در زیر بغل برداشته شده و به‌منظور بررسی بیشتر به آزمایشگاه آسیب‌شناسی فرستاده می‌شوند.

گاهی اوقات نیز یک لوله لاستیکی به‌منظور تخلیه مایع اضافی موجود در فضای تومور برداشته شده، تعبیه می‌شود. در انتها جراح محل جراحی را بخیه زده و زخم را پانسمان می‌کند.

بیشتر بخوانید: آشنایی با انواع بیماری های مقاربتی

مراقبت‌های بعد از جراحی کیست سینه

پس از جراحی لامپکتومی، به اتاق ریکاوری منتقل خواهید شد. در این قسمت کارکنان بخش مربوطه، به طور مداوم ضربان قلب، فشارخون و دمای بدن شما را کنترل خواهند کرد. پس از این عمل، احتیاجی به بستری شبانه در بیمارستان وجود ندارد. تنها درصورتی‌که غدد لنفاوی برداشته شده باشند، این احتمال وجود دارد، که نیاز به یک شب بستری در بیمارستان داشته باشید.

مراقبت‌های پس از جراحی کیست سینه در منزل عبارت‌اند از:

مصرف داروی مسکن

ممکن است در اتاق ریکاوری به شما داروی مسکن تزریق شود. همچنین هنگام ترخیص از بیمارستان، به شما نسخه‌ای داده می‌شود که شامل داروهای مسکنی است که باید فورا آن‌ها را تهیه کرده و در صورت احساس درد، مصرف کنید.

مراقبت از پانسمان روی زخم موجود در محل برش

قبل از خروج از بیمارستان اطلاعات کافی در خصوص مراقبت از پانسمان روی زخم خود را کسب کنید. احتمالا جراح از شما می‌خواهد که برای جداکردن بانداژ، در زمان مشخصی به مطب مراجعه کنید.

مراقبت از لوله تخلیه

اگر لوله تخلیه‌ای در سینه یا زیر بغل شما قرار داده شده است، احتمالا پیش از خروج از بیمارستان از بدن شما خارج خواهد شد. اما گاهی اوقات باید تا اولین مراجعه به پزشک این لوله در بدن شما وجود داشته باشد. اگر با این لوله تخلیه راهی خانه شدید، باید روزی چند مرتبه مایع درون مخزن تخلیه را خالی کنید و حتما پیش از خروج از بیمارستان دستورالعمل مراقبت از لوله تخلیه را از پزشک خود بپرسید.

بخیه‌ها

اکثر جراحان از بخیه‌های جذبی به‌منظور بستن محل برش استفاده می‌کنند که خودبه‌خود می‌افتد و نیازی به جدا کردن آن‌ها نیست. اما اگر این‌گونه نباشد، در اولین مراجعه پس از جراحی، پزشک بخیه‌ها را جدا خواهد کرد.

تمرینات بازو

 ممکن است پزشک به‌منظور جلوگیری از سفتی بازو و شانه در سمتی که لامپکتومی انجام داده‌اید، یک برنامه ورزشی روتین را به شما پیشنهاد دهد. معمولا باید از صبح بعد از جراحی، تمرینات را شروع کنید. اما در صورت وجود لوله تخلیه در بدن باید از انجام برخی از تمرینات اجتناب کنید. هرگونه سوالی در خصوص انجام تمرینات ورزشی را از پزشک خود بپرسید تا در انجام این برنامه نرمشی با مشکل مواجه نشوید.

تشخیص علائم عفونت

جراح شما باید توضیحات کافی را در مورد چگونگی تشخیص عفونت به شما بدهد تا در صورت مشاهده عفونت در محل برش فورا با مطب پزشک تماس بگیرید.

پیشگیری از کیست سینه

کیست‌ها معمولا در واکنش به هورمون‌های طبیعی زنانه ایجاد می‌شوند و هیچ راه شناخته شده‌ای برای پیشگیری از آن‌ها وجود ندارد. اما برخی مسائل مانند انجام روش درمانی جایگزینی هورمون (HRT) می‌تواند خطر ایجاد کیست‌های جدید را افزایش دهد.

اما به‌طورکلی با رعایت نکات زیر می‌توان احتمال بروز کیست سینه و همچنین مشکلات بعدی از جمله سرطان سینه را کاهش داد:

کنترل وزن

حفظ وزن در محدوده سلامتی یکی از مهم‌ترین اهداف بسیاری از افراد است. اضافه‌وزن می‌تواند خطر ایجاد کیست و همچنین سرطان سینه را افزایش دهد.

فعالیت بدنی

کاملا روشن است که ورزش برای حفظ سلامتی بسیار مفید است. زنانی که حداقل ۳۰ دقیقه در روز فعالیت بدنی دارند، کمتر در معرض خطر مشکلات مربوط به سینه از جمله کیست و سرطان سینه قرار می‌گیرند. همچنین ورزش منظم یکی از بهترین راه‌ها به‌منظور کاهش وزن است.

مصرف میوه و سبزیجات

رعایت یک رژیم غذایی سالم می‌تواند خطر ابتلا به مشکلات مربوط به سینه را کاهش دهد. سعی کنید به‌صورت روزانه میوه و سبزیجات زیادی مصرف کنید و از مصرف غذاهای چرب خودداری کنید.

سیگار نکشید

 به‌طورکلی سیگار عامل بسیاری از مشکلات سلامتی و همچنین ۱۵ نوع سرطان در بدن است. در نتیجه ترک سیگار باعث کاهش خطرات مختلف از جمله کیست و سرطان سینه می‌شود.

پیشینه خانوادگی

 طبق برخی تحقیقات، پیشینه خانوادگی نیز می‌تواند تا حدی در بروز کیست پستان تأثیرگذار باشد.

انجام منظم غربالگری

غربالگری منظم سینه از طریق ماموگرافی، امکان آگاهی زودهنگام از مشکلات و بیماری‌های مختلف مرتبط با سینه را افزایش می‌دهد و امکان درمان زودهنگام را فراهم می‌کند. انجام منظم خودآزمایی پستان نیز یکی از روش‌های مفید به‌منظور آگاهی از وجود کیست پستان است.

منبع: درمانکده