امتناع مدرسه غیردولتی از رعایت سقف شهریه؛ دلیل اصرار والدین به مدارس غیردولتی علی رغم هزینه سنگین چیست؟
پایان فصل امتحانات مدارس و فرارسیدن ایام امتحانات حالا دوباره موضوع شهریه مدارس را در کانون توجهات قرار داده است. به ویژه به این دلیل که گفته می شود مدارس غیردولتی تمایلی به رعایت شهریه های مصوب ندارند و راه هایی برای دور زدن ابلاغیه ها در پیش گرفته اند.
مدرسه آنلاین- در این بین پرسش قابل تأمل این است که دلیل اصرار والدین به ثبت نام فرزندشان در مدارس غیردولتی علی رغم هزینه های سنگینی که دارند، چیست؟
همشهری آنلاین در این باره نوشته است: چند روز پیش، رئیس سازمان مدارس و مراکز غیر دولتی و توسعه مشارکت‌های مردمی وزارت آموزش و پرورش در نشستی خبری، شهریه مدارس غیردولتی را اعلام کرد و گفت: برای سال تحصیلی ۱۴۰۳ ـ ۱۴۰۲ میزان شهریه مصوب مدارس غیردولتی از ۵ میلیون آغاز می‌شود و تا ۴۸ میلیون تومان است و فقط ۲ مدرسه ما مجاز به دریافت شهریه ۴۸ میلیون تومانی هستند.
البته احمد محمودزاده این را هم گفت که ۳۸ درصد از شهریه تعیین‌شده برای هر مدرسه طبق فوق‌برنامه است و حداکثر شهریه با فوق برنامه به ۶۵ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان می‌رسد. فعالیت‌های تابستانی مدارس هم به شهریه ثابت اضافه می‌شود که این شهریه برای مهر ۱۴۰۳ ـ ۱۴۰۲ به بعد است و شامل حال فعالیت‌های امسال نمی‌شود.
بسیاری از خانواده‌ها نیز از همین موضوع گلایه دارند و معتقدند شهریه‌ها در همان ابتدای سال به طور شفاف اعلام نمی‌شود و در طول سال به بهانه‌ها و عناوین مختلف، از خانواده‌ها پول دریافت می‌شود و به طور مثال اگر شهریه ۲۰ میلیون تومان باشد، تا پایان سال با دریافت‌های متعددِ دیگر به ۳۵ میلیون تومان هم می‌رسد.
این در حالی است که حکمت‌علی مظفری، رئیس دیوان عدالت اداری چند روز پیش، در حاشیه جلسه علنی شورای اسلامی شهر تهران در جمع خبرنگاران در خصوص موضوع شهریه مدارس غیر انتفاعی گفت: «باید حق مدارس غیر انتفاعی هر چه که هست، شفاف به مردم اعلام شود.»
در برخی مدارس، شهریه کلاس‌اولی‌ها بالاتر از پایه‌های دیگر تعیین می‌شود و گفته می‌شود یکی از دلایل این است که به دلیل شاغل بودن بسیاری از مادران، کودکان می‌توانند تا حدود ساعت ۱۶ در مدرسه بمانند.
پایین بودن کیفیت تحصیل و عدم پیشرفت تحصیلی مناسب دانش‌آموزان، ضعف در سیستم آموزشی، رفتار نامناسب کادر مدرسه با دانش‌آموزان و تعداد زیاد دانش‌آموزان در هر کلاس، بخشی از دلایل عنوان‌شده از سوی بسیاری از والدین برای ثبت نام فرزندان در مدارس غیردولتی است.
روایت شهروندان از شهریه مدارس غیر دولتی
فرزاد که ساکن اسلامشهر است، به همشهری‌آنلاین می‌گوید: شهریه دخترم که پایه سوم دبستان است، پارسال ۸ میلیون تومان بود و امسال به ۱۰ میلیون تومان افزایش پیدا کرده است.
او می‌گوید: تنها دلیل ما برای ثبت نام دخترم در مدرسه غیر انتفاعی این است که تعداد دانش‌آموزان در کلاس‌های این مدارس کمتر و در حد ۱۷ – ۱۸ نفر است. در حالی که مدارس دولتی در هر کلاس بین ۳۰ تا ۴۰ دانش‌آموز را جا می‌دهند. تنها دلیل این است. وگرنه مدرسه‌ای که دخترم در آن تحصیل می‌کند، خیلی کهنه و فرسوده و قدیمی است و هیچ وقت نوسازی نشده است.
آرزو یکی دیگر از والدین است که می‌گوید: پارسال نرخ یک مدرسه پیش‌دبستانی در منطقه ظفر ۶۰ میلیون تومان بود. تازه بدون صبحانه و بدون هیچ فوق برنامه‌ای. فقط در حد آموزش زبان، ریاضی، چرتکه و آموزش‌های دیگری که مدارس دولتی ارائه می‌دهند. امسال رقم شهریه این پیش‌دبستانی بیشتر شده است. تازه این شهریه مربوط به پیش‌دبستانی است که گذراندن آن برای کودکان ضروری هم نیست.
این شهروند می‌گوید: بعضی از مدارس پول برند بودن خود را می‌خورند و پرورش و استعدادیابی و تربیت درست دانش‌آموزان برای آنها مهم نیست. یکی از این مدارس ابتدایی معروف که شعبه های مختلف دارد، پارسال ۶۰ میلیون تومان شهریه دریافت می‌کرد. بیشتر این مدارس برند به این مبلغ قناعت نمی‌کنند و در طول سال با عناوین مختلف از والدین پول می‌گیرند. مثلا علاوه بر شهریه، پکیج اجباری مثل صبحانه دارند. آن هم ۱۸۰ هزار تومان برای هر روز. صبحانه‌ای در حد یک کره کوچک و کمی مربا و دو تکه نان. شیر هم اغلب در منوی صبحانه نیست. بعضی از مدارس غیر انتفاعی هم برای مقطع متوسطه، پکیج اجباری تابستانی دارند و بابت آن بیشتر از ۲۰ میلیون تومان دریافت می‌کنند.
آجربندیان، یکی دیگر از شهروندان ساکن منطقه پاسداران تهران که فرزندش در مقطع دبستان تحصیل می‌کند، می‌گوید: «شهریه مدرسه پسرم پارسال ۳۰ میلیون تومان بود و امسال به ۵۰ میلیون تومان افزایش یافته است. البته کل ۵۰ میلیون تومان را یکجا نمی‌گیرند. اول مثلا ۲۰ میلیون تومان می‌گیرند و بعد خردخرد تا پایان سال، باقی آن را دریافت می‌کنند. مثلا برای ناهار پول جداگانه می‌گیرند. معمولا مبلغی که تا آخر سال پرداخت می‌کنیم، از مبلغی که اول سال تعیین می‌کنند، بالا می‌زند. مثلا امسال ممکن است مبلغ به بالای ۶۰ میلیون تومان برسد. شهریه‌ها هیچ وقت در همان ابتدای سال تحصیلی به طور شفاف مشخص و اعلام نمی‌شود. البته با توجه به تورم، امسال خیلی به شهریه‌ها اضافه نکردند اما همان‌طور که گفتم، علاوه بر شهریه تعیین شده، در طول سال هم خردخرد دریافت می‌کنند. حالا شهریه مدرسه پسر من به نوعی قابل قبول است. یک مدرسه ابتدایی در همین منطقه هست که ۱۰۰ میلیون تومان شهریه می‌گیرد. نرخ شهریه این مدرسه پارسال ۵۰ میلیون تومان بود. پکیج و امکانات خاصی هم ندارد. فقط موسیقی و یوگا و ناهار. قیمتش واقعا نامتعارف است.»
این شهروند در پاسخ به این سوال که با وجود شهریه سنگین مدارس غیر انتفاعی، چرا فرزند خود را به مدرسه دولتی نمی‌فرستد، می‌گوید:« بعضا مدارس دولتی، برنامه آموزشی قوی و خوبی ندارند. در برخی مدارس هم رفتار درستی هم با دانش‌آموزان ندارند. من شهریه بالایی می‌دهم به خاطر اینکه برای بچه ام بیشتر وقت گذاشته شود .در ضمن مدارس دولتی هم دیگر رایگان نیستند و به عناوین مختلف و البته تکه‌تکه از والدین پول می‌گیرند. مثلا هزینه جشن، کمک به مدرسه، کمک اولیا مربیان. ناگهان می‌بینی تا پایان سال ۱۰ میلیون تومان به مدرسه‌ای پرداخته‌ای که به لحاظ قانونی باید کاملا رایگان باشد.»
او ادامه می‌دهد: «در مدارس غیر دولتی بیشتر برای دانش آموزان وقت می گذارند و به آنها توجه می‌کنند، آموزش را جدی می‌گیرند. همچنین در دو سال کرونا که آموزش‌ها آنلاین شده بود، بچه‌های مدارس دولتی خیلی آسیب دیدند و افت تحصیلی داشتند اما مدارس غیر دولتی یا لااقل بگویم مدرسه پسر من از نظر آموزشی آب از آب تکان نخورد و بچه‌ها اصلا افت تحصیلی نداشتند.»
زینب هم که ساکن کرج است، به همشهری‌آنلاین می‌گوید: در مهرشهر، شهریه پایه اول ابتدایی در یک مدرسه ۹۰ میلیون تومان است. چون هم مدرسه تا ساعت ۴ عصر دایر است، هم ناهار دارد و هم سرویس دارد و این برای مادران شاغل، امتیازات خیلی خوبی است. شهریه این مدرسه بدون سرویس ۵۶ میلیون تومان است. به این مدارس می‌گویند «کیف در کلاس». یعنی بچه در خانه هیچ تکلیفی انجام نمی‌دهد. این به نفع والدین است. برای همین هم شهریه‌های بالا و عجیب و غریب می‌گیرند.
او ادامه می‌دهد: «پارسال پسر من در عظیمیه کرج مدرسه می‌رفت. مقطع متوسطه یک. شهریه‌اش ۲۵ میلیون تومان بود. در طول سال هم به عناوین مختلف پول می‌گرفتند. مثلا برای اردو، کتاب، لباس و … پول جدا می‌گرفتند و همین موارد، شهریه را تا پایان سال به ۳۵ میلیون تومان می‌رساند. این مدرسه امکانات خاصی هم نداشت. هیچ یک از مدارس غیر دولتی امکانات خاصی ندارند. این مدرسه یک ساختمان حدودا ۳۰۰ متری با یک حیاط کوچک بود که فقط تخته هوشمند داشت و درس علوم تجربی در چند بخش جداگانه (فیزیک و شیمی و …) تدریس می‌شد.»
محسن فرهمند، ساکن شهرری یکی دیگر از شهروندانی است که درباره شهریه مدرسه فرزندش برای سال تحصیلی جدید می‌گوید: فرزند من امسال سوم ابتدایی است و شهریه امسالش ۲۵ میلیون تومان اعلام شده است. هزینه‌اش هم تا آخر سال ثابت است. این مدرسه در شهرری درجه یک محسوب می‌شود. مدارس دیگر در رتبه پایین‌تر، شهریه‌شان حدود ۱۴ میلیون تومان است. ساختمان این مدارس قدیمی است و تعداد دانش‌آموزان‌شان هم زیاد است.
کمند مهران‌فرد، ساکن محله شهران در تهران هم می‌گوید: «فرزند من دانش‌آموز پایه ششم است و در جنت‌آباد شمالی در یک مدرسه برند درس می‌خواند. شهریه این مدرسه سال گذشته ۴۵ میلیون تومان بود و امسال ۶۵ میلیون تومان اعلام شده است. معمولا هم تا آخر سال همین مبلغ می‌ماند و چیز اضافه‌ای دیگر دریافت نمی‌کنند. این مدرسه امکانات خیلی خاصی ندارد اما برای هر درس، یک معلم تعیین شده، کلاس زبان دارد، رسیدگی و توجه‌شان به تک‌تک بچه‌ها خوب و رضایت‌بخش است، معلم‌ها هم خیلی خوب تدریس می‌کنند.»
او می‌گوید: «ما در ۲ سال شیوع کرونا در تهران نماندیم و به یکی از شهرستان‌ها رفتیم. نرخ مدرسه غیردولتی در شهرستان پایین بود ولی کیفیت آموزش و رسیدگی‌شان هم پایین بود و ما راضی نبودیم. درباره این مدرسه با این که شهریه بالایی می‌گیرد، حداقل خیال‌مان راحت است که فرزندمان جایش خوب است و جزئیات تحصیل و پیشرفتش برای مدرسه مهم است.»
شهریه ۳۰ تا ۷۰ میلیون تومانی مدارس غیر دولتی
همشهری‌آنلاین برای بررسی شهریه مدارس غیر دولتی، با تعدادی از این مدارس در مناطق مختلف شهر تهران تماس گرفت که تعدادی از آنها پاسخگو نبودند و تعدادی نیز با آن که برنامه‌های فوق برنامه خاصی نداشتند، نرخ شهریه را بالاتر از نرخ مصوب اعلام کردند.
مسئول یکی از مدارس در منطقه ۱۸/ یافت‌آباد با اشاره به این که هر کلاس ۲۲ دانش‌آموز دارد، شهریه کلاس‌های متوسطه اول (پایه هفتم) را ۳۰ میلیون تومان اعلام کرد.
او گفت: «هیچ کلاس فوق برنامه‌ای نداریم و آموزش‌ها همان آموزش‌هایی است که در مدارس دولتی ارائه می‌شود. فقط برای زنگ ورزش، هر دانش‌آموز می‌تواند شاخه ورزش خود را انتخاب کند. مثل والیبال، بسکتبال و … .»
لازم به ذکر است بعضی از مدارس غیر دولتی آزمون ورودی دارند و ثبت نام دانش‌آموز در آنها پس از آزمون انجام می‌شود. بعضی از مدارس نیز آزمون ورودی ندارند اما قبل از ثبت نام، مصاحبه‌ای با دانش‌آموز انجام می‌دهند. مسئول یکی از این مدارس واقع در چهارراه پاسداران که آزمون ورودی دارد، می‌گوید: کلاس‌ها معمولی هستند و هوشمند نیستند. در کنار آموزش‌های معمولی، زبان و هنر هم به دانش‌آموزان تدریس می‌شود.
یکی از مدارس واقع در منطقه ۳، محله زرگنده شریعتی نیز شهریه ثابت امسال را بین ۶۰ تا ۷۰ میلیون اعلام کرد و گفت: فوق برنامه ما همان کلاس‌های تابستانی هستند که شهریه اش جدا است. کلاس‌ها هم تا ساعت ۱۵:۱۵ دایر هستند. شهریه ثابت هم معمولا در طول سال اضافه نمی‌شود. مگر این که قرار باشد برنامه‌ای مثل اردو، سینما، استخر و … برایشان اجرا شود.
مسئول یکی از مدارس پسرانه تهران در منطقه ۱۳/ محله پیروزی نیز شهریه سال تحصیلی جدید را ۵۸ میلیون تومان اعلام می‌کند و می‌گوید: که ۱۵ میلیون تومان از این مبلغ موقع از ثبت نام دریافت می‌شود و باقیمانده از مهرماه تا پایان سال در قالب چند چک دریافت می‌شود.
او با بیان این که شهریه لباس فرم و سرویس مدرسه جدا است، می‌گوید: پول کتاب‌های درسی و فوق برنامه هم روی همان شهریه ثابت حساب می‌شود و مبلغ جداگانه‌ای از دانش‌آموز دریافت نمی‌شود. درضمن کتاب‌های درسی را خود مدرسه در اختیار بچه‌ها می‌گذارد.
او می‌گوید: ما صبحانه و ناهار نداریم. بچه ها با خودشان ناهار می‌آورند و فقط می‌توانند آن را در مدرسه گرم کنند.
مسئول این مدرسه غیردولتی پسرانه ادامه می‌دهد: این مدرسه آزمون ورودی ندارد ولی مصاحبه با دانش‌آموز دارد.
