تاریخچه‌ی جالب این ضرب‌المثل را مطمئناً نشنیدین

ضرب المثل‍‌ها بخشی از شناسنامۀ یک ملت هستند و در همۀ کشورها و زبان ها رواج دارند. امروزه به دلیل کاهش مطالعه و افزایش استفاده از شبکه های اجتماعی از ضرب المثل ها کمتر استفاده می شود. ضرب المثل ها در باروری زبان نیز سهم مهمی دارند و فراموشی آنها زبان را لاغر و لاغرتر می کند.

ما در مدرسه آنلاین _ بر آن هستیم که ضرب المثل ها و داستان و ریشۀ آنها را بیاوریم تا هم یادآوری باشد و هم استفاده از آنها رواج بیشتری بگیرد.

کاربرد و داستان ضرب المثل «اجاق کسی را روشن کردن.» را با هم می خوانیم.

ضرب المثل اجاق کسی را روشن کردن

توضیح:

در گذشته خانه‌ها بزرگ بود. در هر خانه‌ای جایی بود به نام «مطبخ» که معنی فارسی آن آشپزخانه است و در هر مطبخی چند اجاق بزرگ و کوچک وجود داشت. در اجاق‌های کوچک هنگام پخت و پزهای روزانه آتش می‌انداختند. وقتی که مهمان می‌آمد اجاق‌های بزرگتر را روشن می‌کردند. اجاق نشانه‌ای از آمد و رفت داشتن و مهمانی دادن بود. وقتی پدربزرگ خانواده از دنیا می‌رفت، وظیفۀ مهمانی دادن و روشن کردن اجاق بزرگتر به عهدۀ پسر خانواده بود و اگر کسی فرزندی نداشت تا کار پدرش را ادامه دهد و میهمانی راه بیندازد، اجاقش خاموش می‌ماند. کم‌کم در ادبیات فارسی، روشن بودن اجاق کنایه از داشتن فرزند بود. اگر پدری می‌مرد که فرزند نداشت، می‌گفتند «اجاقش کور شد.» به افرادی بی‌فرزند به خاطر همین «اجاق کور» گفته می‌شد. حتی اگر کسی فرزندی داشت که خوب تربیت نشده بود و به کانون گرم خانواده و گرمای رفت و آمد فامیلی بی‌اعتنا بود باز هم می‌گفتند: «اجاق فلانی کور است؟» یعنی فرزند به در به‌خوری ندارد.

کاربرد:

این مثل هنگامی به کار می‎رود که فرزندی کارهای خداپسندانه انجام دهد و روح پدرش را شاد کند.

منبع: فوت کوزه‌گری اثر مصطفی رحماندوست