شرط و جواب شرط در عربی را به راحتی با مثال یاد بگیر

امروز فضای مجازی و بستر اینترنت به یکی از مراجع مهم برای دانش آموزان تبدیل شده است تا با مراجعه به آن پاسخ بسیاری از پرسش های خود را بیابند.

تحریریۀ مدرسه آنلاین تلاش می‌کند تا در این بخش اطلاعات به روز و مستندی را پیرامون موضوعات درسی تهیه و در اختیار کاربران فضای مجازی قرار دهد.

امروز دربارۀ شرط و جواب شرط در عربی می‌خوانیم.

جملۀ شرطیه در عربی با استفاده از ادوات شرط ساخته می‌شود. با وارد شدن یکی از این ادوات به ابتدای جمله تغییراتی در آن ایجاد می‌شود

جملۀ شرطیه در عربی چیست؟

در همه زبان‌ها، هرگاه وقوع یک کاری به وقوع کار دیگری بستگی داشته‌ باشد، باید از اسلوب شرط برای بیان مفهوم موردنظر استفاده کرد. در زبان فارسی با آوردن کلمه «اگر» در ابتدای جمله به مخاطب نشان می‌دهیم که یک کار در چه حالتی وقوعش به انجام شدن کار دیگری مشروط است.

ادوات شرط

در زبان عربی به کلماتی مانند «إذ: اگر، چنانچه»، «إن: اگر»، «مَن: هرکس» و «ما : هر آنچه، هر چه» ادوات شرط می گوییم.

فعل شرط و جواب شرط

معمولاً ادوات شرط بر سر عبارتی می‌آید که دو فعل دارد. فعل اول فعل شرط و فعل دوم جواب شرط است. نمونه‌ هایی از فعل شرط و جواب شرط را مشاهده کنید:

ما مَرَّ (فعل شرط) فی قَلبِکَ جَرَی (جواب شرط) علی لِسانِکَ

هر چه در قلبت بگذرد، بر زبانت جاری می شود.

به مثال دیگری توجه کنید:

مَن جَرَّبَ (فعل شرط) المُجَرَّبَ حَلَّت (جواب شرط) بِهِ النِّدامَه

هر کس تجربه شده را تجربه کند، پشیمانی بر او فرود می آید!

رابطۀ شرطی یک رابطۀ سببیت دارد یعنی تا فعل اول صورت نگیرد، فعل دومی رخ نمی‌دهد.

فعلی که دقیقاً پس از ادوات شرط می آید، فعل شرط خواهد بود، اما جواب شرط لزوماً فعل دوم نیست. مثال‌هایی از این نکته ببینید:

إن تُخفوا (فعل شرط) ما فی صُدورِکُم أوتُبدوهُ یَعلَمهُ (جواب شرط) اللّهُ و یَعلَمُ ما فی السّماوات و الأرض.

اگر آنچه را که در سینه هایتان است، مخفی کنید یا آن را آشکار کنید، خداوند آن را می داند و آنچه را در آسمان ها و زمین است، می داند.

ادوات شرط معمولاً بر سر عبارات داری دو فعل قرار می گیرند.

ساخت جملۀ شرطیه

به طور کلی فرمول ساخت جملۀ شرطیه به شرح زیر است.

ادوات شرط + فعل شرط + جواب شرط = جمله شرطیه

برای فهم بهتر این فرمول به مثال زیر توجه کنید.

إن تَنصروا اللهَ ینصرْکم. اگر به خدای خود کمک کنید، شما را یاری می‌دهد.

(در این جمله إن حرف شرط، تَنصُروا، فعل شرط و یَنصُرکُم جواب شرط است.)

جواب شرط به صورت جمله اسمیه

جواب شرط همیشه به صورت یک فعل نیست، گاهی جواب شرط به شکل جمله اسمیه است که در چنین حالتی حرف «فَـ» پیش از آن می‌آید. به مثالی که جواب شرط جمله اسمیه است، توجه کنید:

وَ مَنْ يَتَوَكَّلْ(فعل شرط) عَلی اللهِ فَهُوَ حَسبُهُ(جواب شرط؛ جملۀ اسمیه)

هر کس به خداوند توکل کند، پس او برایش بس است.

فعل مضارع به عنوان فعل شرط

وقتی یک فعل مضارع به عنوان فعل شرط یا جواب شرط به کار رود، ظاهرش تغییر می‏کند. به این صورت که اگر آخر فعل مضارع «ــُ» باشد به ساکن «ــْـ» تبدیل می‏شود و در صورتی که آخر آن «ن» باشد، «ن» از آخر آنها حذف می‏شود؛ به‌جز دو صیغۀ جمع مونث.

به مثالی که فعل مضارع به عنوان فعل شرط در جمله قرار گرفته است، توجه نمایید:

مَن يَتَفَكّرْ (فعل شرط) في خَلقِ الله، يُشاهِدْ (جواب شرط) قُدرَةَ اللهِ

هر كس درباره خلق خدا بیندیشد، قدرت خداوند را می‌بیند.

ترجمۀ فعل شرط

در جمله‌های شرطی، فعل شرط (چه ماضی، چه مضارع) به صورت مضارع التزامی و جواب شرط نیز (چه ماضی، چه مضارع) به صورت مضارع اخباری یا آینده ترجمه می‏‌شود. مثالی در این رابطه مشاهده کنید:

إِنْ تُواصِل (فعل شرط) الجهادَ تُحَقِّق (جواب شرط) النّصرَ.

اگر جهاد را ادامه دهی، پیروزی را محقق می‌کنی (محقق خواهی ساخت).