داستان مَثَل آش نخورده و دهن سوخته چیست؟
ضرب المثل باعث میشود که در کمترین زمان منظورمان را با استفاده از تعداد کمی از کلمات به طرف مقابل برسانیم. از طرفی خیلی از حرفها را نمیتوانیم به صورت رک و مستقیم بزنیم، ضربالمثلها باعث میشوند تا بتوانیم به راحتی با استفاده از دو پهلو حرف زدن حرفمان را بزنیم.
مدرسه آنلاین_ ضربالمثلها در همۀ زبانها استفاده میشود و خاستگاه آن فرهنگ آن کشور و ناحیه و … است. مثلها نیز مانند داستانها و حکایتهای فارسی سرشار از اخلاق و نکات پندآموز است. ما بر آن هستیم که ضربالمثلها و داستان و ریشه و کاربرد آنها را بیاوریم تا هم یادآوری باشد و هم استفاده از آنها رواج بیشتری بگیرد.
امروز ریشه و داستان و کاربرد ضربالمثل «آش نخورده و دهان سوخته» و «آشپز که دو تا شد، غذا یا شور میشود یا بینمک» را میخوانیم.
ضربالمثل «آش نخورده و دهان سوخته»
داستان مثَل
این مثل داستانی دارد؛ میگویند روزی مردی به خانۀ یکی از آشنایان خود رفت. صاحبخانه برای او کاسۀ آش داغ آورد، میهمان هنوز دست به کاسۀ آش نبرده بود که دندانش به شدّت درد گرفت. او دست روی دهان خود گذاشته بود و از درد به خود میپیچید. صاحبخانه به خیال آنکه او از آن آش داغ خورده و دهانش سوخته است، گفت: «بهتر بود صبر میکردی تا آش کمی سرد میشد و دهانت نمیسوخت.» میهمان که هم از درد دندان رنج میبرد و هم از حرف صاحبخانه شرمگین شده بود، گفت: «بله، آش نخورده و دهان سوخته!»
کاربرد:
این مثَل در مورد کسی به کار میرود که گناهی نکرده و کار بدی انجام نداده است؛ اما مردم بیدلیل او را گناهکار میدانند.
مشابه:
گرگ دهن آلوده و یوسف ندریده!
ضربالمثَل آشپز که دو تا شد، آش یا شور است یا بینمک
کاربرد:
اگر که مسئولیت یک کار به عهدۀ دو نفر گذاشته شود، نتیجۀ خوبی نخواهد داشت؛ زیرا هرکس به امید دیگری کار را رها خواهد کرد یا هر کدام با دخالت در کار دیگری، نتیجۀ نامطلوبی را به بار خواهد آورد.
مشابه:
خانهای را که دو کدبانوست، خاک تا زانوست.
منبع:
فوت کوزهگری اثر مصطفی رحماندوست.