فال امروز؛ اگر آن طایر قدسی ز درم بازآید
همۀ ما ایرانیان همواره در طول تاریخ به ادبیات و بهخصوص شعر علاقهمند بودهایم و البته بسیاری از ما خود اهل ذوقیم و دستی بر آتش شعر و ادبیات داریم. شعر همیشه بر نثر پیشی داشته و اقبال عمومی به آن بیشتر بوده است. در این میان حافظ برای ما جایگاه ویژهتری دارد.
مدرسه آنلاین– ما در اینجا قصد کردهایم هر از گاهی غزلی از خواجۀ شیراز به دیدۀ پرمهر شما تقدیم کنیم.
غزلهای روحنواز حافظ همدم لحظههای تنهایی، همنشین اوقات دلتنگی و مجلسآرای شبهای چلۀ ماست. با آن فال میگیریم و بهگفتهها و نصایح شاعر شیراز دل میسپریم و به لسان غیبش ایمان داریم. حافظ از آن شاعرانی است که نه تنها خواص و متخصصان ادبیات زیباییها و لطافتهای ادبی شعرش را درمییابند و مورد پژوهش قرار میدهند و شاعران از شعرش حظی وافر میبرند و برای جلایِ روح و پرورش طبع آن را از دست نمینهند بلکه عموم مردم از هر رشته و حرفهای که باشند آن را دوست دارند و با غزلهایش زندگی میکنند و گره از پیشانی میگشایند. حافظ به قول استاد بهاءالدین خرمشاهی نه تنها حافظ ذهن و زبان ماست بلکه حافظۀ ماست. حافظ حافظۀ ایرانی است.
تفألی به حافظ زدیم و این غزل زیبا آمد:
1-اگر آن طایرِ قدسی ز دَرَم بازآید
عمرِ بگذشته به پیرانه سرم بازآید
2-دارم امّید بر این اشکِ چو باران که دگر
برقِ دولت که بِرَفت از نظرم بازآید
3-آن که تاجِ سرِ من خاکِ کفِ پایش بود
از خدا میطلبم تا به سرم بازآید
4-خواهم اندر عقبش رفت به یاران عزیز
شخصم ار بازنیاید خبرم بازآید
5-گر نثارِ قدمِ یارِ گرامی نکنم
گوهرِ جان به چه کار دگرم بازآید؟
6-مانِعَش غلغلِ چنگ است و شکرخوابِ صَبوح
ور نه گر بشنود آهِ سحرم بازآید
7-کوسِ نو دولتی از بامِ سعادت بزنم
گر ببینم که مَهِ نوسفرم بازآید
8-آرزومندِ رخِ شاهِ چو ماهم حافظ
همتی تا به سلامت ز درم بازآید
معنای لغات، عبارات و ابیات دشوار:
بیت 1- اگر آن پرندۀ عالم بالا بار دیگر از در خانۀ من به درون آید؛ سر پیری، عمر گذشته دوباره به من باز میگردد.
طایر قدسی: طایر عرش، جبرئیل؛ کنایه از معشوق یا ممدوح.
بیت 2- برق، به علت نور و درخشندگی خود نمودار خنده و خوشبختی تلقی شده است. چون به هنگام باران معمولاً برق هم میدرخشد، شاعر میان برق و باران رابطه و ملازمتی دیده میگوید بر اثر باران اشک من، برق دولت و نیکبختی که از پیش چشمم رفته، دوباره ظاهر شود.
بیت 4- به دنبال او خواهم رفت و اگر جسمم به جانب یاران عزیر بر نگردد، خبرم به آنها خواهد رسید.
شخص: پیکر، تن.
بیت 6- مانع او صدای غلغل چنگ و خواب شیرین صبح است؛ وگرنه اگر آه سحر مرا بشنود باز خواهد گشت.
شکر خواب: خواب شیرین.
صبوح: صبح زود.
کوس زدن: از مراسمی بوده که وقتی کسی تازه به منصب و مقامی میرسیده، برای اعلام جاه و مقام او از طرف دستگاه دولت اجرا میشده است.
درود برمسئولین آن مدرسه که باذوق ولطافت سلیقه کودکان مارابااین ادبیات وموسیقی فاخر آشنا میکنندونشاط رابه کودکان ما ارزانی میدارند