داستان مثلِ آسیاب به نوبت از چه قرار است؟
ضرب المثل باعث میشود که در کمترین زمان منظورمان را با استفاده از تعداد کمی از کلمات به طرف مقابل برسانیم. از طرفی خیلی از حرفها را نمیتوانیم به صورت رک و مستقیم بزنیم، ضربالمثلها باعث میشوند تا بتوانیم به راحتی با استفاده از دو پهلو حرف زدن حرفمان را بزنیم.
مدرسه آنلاین_ ضربالمثلها در همۀ زبانها استفاده میشود و خاستگاه آن فرهنگ آن کشور و ناحیه و … است. مثلها نیز مانند داستانها و حکایتهای فارسی سرشار از اخلاق و نکات پندآموز است. ما بر آن هستیم که ضربالمثلها و داستان و ریشه و کاربرد آنها را بیاوریم تا هم یادآوری باشد و هم استفاده از آنها رواج بیشتری بگیرد.
امروز ریشه و داستان و کاربرد ضرب المثل «آسیاب به نوبت» را میخوانیم.
توضیح:
آسیابها به وسیلۀ آب یا باد کار میکردند، لذا کارشان به کندی پیش میرفت. هنگام برداشت محصول همه عجله داشتند که زودتر گندمشان آرد شود.
ریشۀ مثلِ آسیاب به نوبت
در گذشته مردم از شهرهای مختلف گندم خود را به آسیاب میبردند. چون جمعیّت زیاد بود ممکن بود چند ساعت یا چند روز طول بکشد تا نوبت به همه برسد. در این صورت اگر کسی میخواست سریعتر کار خود را راه بیندازد و به نوبت دیگران توجه نکند، بقیّه این اصطلاح را به کار میبردند.
داستان مثلِ آسیاب به نوبت
داستانی در مثنوی مولوی وجود دارد که شاید معنای این ضرب المثل باشد.
روزی زاهدی به یک آسیاب میرود و رو می کند به آسیابان و میگوید: من مردی هستم که خیلی عبادت خدا را میکنم و به همین دلیل است که دعاهایم زود مستجاب میشود و مستجابالدعوه هستم. اگر گندم من را زود آرد کنی؛ دعا میکنم به کسب و کار تو برکت داده شود، پولدار شوی و اوضاعت خوب شود.
آسیابان میگوید: من مرد زحمتکشم، نیاز به این چیزها ندارم. برای من فرقی نمیکند تو چه کسی هستی، نوبتت شد گندم تو را آرد میکنم.
در مرامم هر کسی را حرمتیست آسیابم هم همیشه نوبتیست
نوبتت چون شد کنم بار تو باز خواه مؤمن باش و خواهی بینماز
زاهد عصبانی میشود و میگوید: من دعا میکنم که آسیابت بر سرت خراب شود.
مرد آسیابان میگوید: تو که دعایت میگیرد، خب دعا کن گندمهایت آرد شود.
کاربرد:
1- در یک صف شلوغ، شخصی از همه جلو میزند و تازه، سر و صدا هم راه میاندازد. مغازهدار یا شخص مسؤول با گفتن جملۀ صبر کن، آسیاب به نوبت! به آن شخص میفهماند که باید نوبت را رعایت کند.
2-همچنین، هنگامی که یکی از موانع از میان برداشته شود و دیگران در انتظار از بین رفتن مانعهای دیگر باشند، امیدوارانه این ضربالمثل گفته میشود.
3-هر چیزی نوبتی دارد، زمانش که برسد اتفاق می افتد.
سلام بیتهایی که استفاده کرده اید از شعری به نام زاهدوآسیابان از سروده های شادروان مسیح اسدی پویا متخلص به مسیحا می باشد. درمتون مربوط به حضرت مولانا بصورت نثری بسیار خلاصه به این مسئله اشاره شده که مسیحا آن را به نظم در آورده است.