رشته کتابت و نگارگری؛ مظهر فرهنگ ایران اسلامی

رشته کتابت و نگارگری یکی از رشته های گروه آزمایشی هنر است که به صورت نیمه متمرکز در دانشگاه های کشور دانشجو می پذیرد.

مدرسه آنلاین- کتابت و نگارگری یکی از ارکان اصلی هنرهای سنتی ایران به حساب می آید و مظهری از فرهنگ اسلامی و هنر ملی کشور است.

این رشته از دو کلمه کتابت و نگارگری تشکیل شده که منظور از کتابت گرایش خوشنویسی و منظور از نگارگری گرایشهای مینیاتور(نگارگری)،طراحی سنتی و تذهیب و نیز نقاشی قهوه خانه ای (خیالی نگاری) است.

اهداف اصلی رشته کتابت و نگارگری

از اهداف اصلی رشته کتابت و نگارگری می توان به موارد زیر اشاره کرد :

– حفظ و تقویت فرهنگ بومی و ملی با توجه به اصالت ها

– بالا بردن کیفیت هنر کتابت و نگارگری و قانونمند شدن روش های آموزشی و توسعه و رونق این هنر

– احیاء، حفظ و ترویج هنر کتابت و نگارگری به منظور اشاعه فرهنگ و هنر اصیل اسلامی ایرانی

– اشاعه فرهنگ معنوی و انتقال مفاهیم هنری، دینی و ملی از طریق گستری هنر کتابت و نگارگری

– آموزش علوم نظری و عملی این هنر برای تربیت هنرمندان و کارشناسان آگاه و متعهد در جهت حفظ میراث های فرهنگی

– شناخت هنر کتابت و نگارگری به عنوان یکی از میراث های معنوی کشور و شناخت سیر تحولات آن

– ایجاد زمینه مطالعاتی و تحقیقاتی برای بررسی همه جوانب این هنر

گرایش های رشته کتابت و نگارگری

گرایش های این رشته عبارتند از:

– خیالی نگاری

یکی از بارزترین جلوه های هنر نقاشی مردمی در تاریخ نقاشی ایران و جهان، نقاشی خیالی نگاری (قهوه خانه ای) ایران است که با بیان توانمند و رسای خود توانسته مخاطبان خود را جلب و از عمق اعتقاداتشان با آنها صحبت کند. آثار خیالی نگاری ایرانی در گذشته با توجه به مضمون آن روی پرده ها، دیوارها و سقف مراکز مذهبی مانند حسینیه ها، امامزاده ها، زورخانه ها، قهوه خانه ها و حتی برخی کالسکه های عمومی ترسیم شده اند.

– خوشنویسی

خوشنویسی به معنی زیبا نوشتن است. خوشنویس علاوه بر نوشتن یک متن، سعی دارد اثری هنری با ارزش های زیبایی شناسی خلق کند. خوشنویسی در همه فرهنگ ها وجود دارد اما در مشرق زمین و به خصوص کشورهای اسلامی به بهترین وجه شکل گرفته است.

هنر خوشنویسی در دوران های مختلف فراز و نشیب زیادی را از سر گذرانده است. امروزه رشد هنر گرافیک و گستردگی نیازهای نوین جامعه، پدید آمدن کامپیوتر به عنوان یکی از مهمترین ابزارهای کار گرافیک و نشر رومیزی همه و همه چالش‌های جدید پیش روی هنر خوشنویسی معاصر هستند.

– طراحی سنتی

طراحی سنتی شامل طرح‌ها و نگاره‌هائی که نشان‌دهنده فرهنگ، آداب و رسوم و سنت‌های رایج در جامعه می‌باشدکه در گذر زمان و با تغییر و تحول در فرهنگ و آداب و رسوم جامعه تغییر می‌یابد و چهره‌ای نو که دربرگیرنده سنت‌های قدیمی است به خود می‌گیرد.

طراحی سنتی هم جنبه معنوی و کاربردی دارد و هم جنبه ظاهری و تزئینی. از نظر معنوی شامل تمامی نمادها و نشانه‌هائی است که به شکلی مفهومی خاص را بیان می‌کنند و در اصل قسمتی از فرهنگ و سنت یک جامعه هستند و از نظر ظاهری حسن زیباشناسانه و ذوق سرشار هنرمند طراح را عیان می‌کند که با استفاده از هنر طراحی و ظرافت‌های موجود در آن، اثری بس زیبا و دلفریب را به جای می‌گذارد.

– نگارگری

نگارگری مفهوم عام دارد و روش و سبک های مختلف نقاشی ایرانی را شامل می شود. تاریخچه ی نقاشی ایرانی(نگارگری) را می توان در هزاره های پیش از میلاد بر آثار به جای مانده از سکونت انسان در غارها و سفالینه ها مشاهده نمود.

نقش و نگارهاي ايراني، نمايانگر دانش و تفكر اقوام گذشته است و نقاشي آنان، تأثير شرايط مختلف اقليمي، آداب و رسوم و عادات و باورهاي آن ها را براي نسل هاي بعدي بازگو مي كند. اين نقش ها و نگارهاي كهن، در طي قرن ها به تدريج تكامل پيدا كرده اند.

دروس رشته کتابت و نگارگری

دروس مشترک

حکمت هنر ایران ، روش تحقیق در هنرهای سنتی، آشنایی با هنر در تاریخ آشنایی با خیالی نگاری، کارگاه طراحی پایه، کارگاه حجم سازی، مبانی هنرهای تجسمی، تحقیق در هنرهای سنتی ایران، آشنایی با خوشنویسی مبنای زیبای شناسی، آشنایی با فرهنگ و ادب ایران، آشنایی با تذهیب و … از درس های مشترک بین گرایش های این رشته می باشد.

دروس تخصصی

از درس های تخصصی این رشته می توان به بررسی ویژگی های مکاتب نگارگری، کارگاه نگارگری، کارگاه گل و مرغ سازی، کارگاه تخصصی ، کارگاه تشعیر، کارگاه تذهیب، آشنایی با مواد وابزارکاری نگارگری و …. اشاره کرد.

ادامه تحصیل 

متقاضیان این رشته می توانند تا مقطع دکتری در این رشته تحصیل کنند.

بازار کار رشته کتابت و نگارگری

بازار کار و آینده شغلی این رشته به خود فرد بستگی دارد. اگر تصور می کنید که بعد از فارغ التحصیل شدن قرار است در یک سازمان دولتی با حداقل دستمزد را داشته باشید بهتر است بگوییم، شرط اصلی برای ورود به محیط کار کیفیت کار های ارائه شده می باشد. به عبارت دیگر آثار هنری خود را به نحو احسن خلق کنید و نمونه کار های خود را به سازمان ها و مراکز متعدد مانند اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی، فرهنگسراها ارائه دهید. هر چه کیفیت آثار خلق شده بیشتر و بهتر باشد، اثر مورد نظر ارزش بیشتری دارد و شرایط ورود به صادرات بازارهای جهانی هم بیشتر خواهد شد.

از دیگر فرصت های شغلی این رشته می توان به فعالیت آن ها در مراکز تولید پروژه های تصویری و انیمیشن به عنوان طراح و یا نقاش اشاره کرد. لازم به ذکر می باشد که فارغ التحصیلان این رشته می توانند در سازمان امور میراث فرهنگی، مراکز آموزشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، دانشگاه ها به عنوان مدرس مشغول به کار شوند.