چگونه کودکی منظم داشته باشیم؟

آموزش نظم تربیت به کودک یکی از چالش‌های بزرگ والدین است. برخلاف تصور عامه مردم، نظم و ترتیب باید در دوران کودکی به بچه‌های آموزش داده شود.

مدرسه آنلاین- نظم یکی از مهارت های مهم در زندگی است که باید به کودکان آموزش داده شود. مهم‌ترین گام برای این آموزش این است که به او بفهمانیم اگر منظم نباشد چه عواقبی در انتظارش خواهد بود. در این مطلب از مدرسه آنلاین روش‌هایی برای آموزش نظم و ترتیب به کودکان را می‌خوانیم.

طبق تحقیقات روان شناسان کودکان از دوازده ماهگی قدرت درک و آموزش نظم را دارند، البته برخی می‌گویند زودتر از این سن هم می‌توان آموزش داد اما آموزش مرتب بودن و رعایت نظم در سنین بالا خیلی دشوارتر است تا اینکه از کودکی تربیت صحیح داشته باشیم و حتی این آموزش در سنین پایین‌تر باعث رشد و تقویت بخش های مختلف مغز و توانایی حل مسئله بهتر شود. 

آشنا کردن با عواقب کارها

بهتر است بچه ها را با عواقب کارهایشان آشنا سازیدتا آگاه شوند. گاهی اوقات کودکان نیاز دارند تا با عواقب و پیامدهای طبیعی اعمال و کردارشان مواجه شوند. بچه ای که دائما تکالیفش را فراموش می کند و در خانه جا می گذارد، اگر مادرش هر زمان که او تکالیفش را فراموش کرد و جا گذاشت آنها را به مدرسه ببرد، او هرگز نخواهد آموخت که وسایل شخصی و متعلقاتش را خودش هر روز جمع و آماده کند. در عوض شاید باید با عواقب و پیامد این کارش از طرف معلمش مواجه شود تا اینگونه درس خوبی بیاموزد. گاهی اوقات کودکان نیاز به پیامدهای منطقی دارند. بچه ای که خیلی خشن و بی ملاحظه با کامپیوتر مادرش بازی می کند، شاید بد نباشد که از بازی با آن محروم شود. یا بچه ای که صبح به سختی از خواب بیدار می شود شاید باید شب کمی زودتر بخوابد تا صبح راحت تر بیدار شود.

الگو بودن

اگر عادت دارید پس از ورود به خانه، لباس هایتان را روی مبل رها کنید، نباید انتظار داشته باشید که فرزندتان هم پس از آمدن از مدرسه کیفش را پشت در رها نکند.

برای خانواده برنامه مشخصی داشته باشید. در ساعت های مشخصی بیدار شوید، بخوابید، غذا بخورید و سعی کنید منظم باشید.

بیشتر بخوانید:

• راهکارهایی برای کاهش لجبازی در کودکان
• با کودک غرغرو چگونه رفتار کنیم؟
• بازی درمانی روشی در درمان مشکلات رفتاری کودکان

قوانین مشخص

اگر قوانین شما مشخص و واضح نباشد و یا فقط وقتی که کسی آن را زیر پا می گذارد وجودشان مطرح شود.کودک شما برای درک و رعایت آن را با مشکل مواجه خواهد شد.

این وظیفه شماست که برای کودکتان کاملا واضح بگویید که چه کارهایی را باید انجام دهد و چه کارهایی را نباید انجام دهد. انتخاب زمان مناسب ، برای شفاف سازی قوانین ، به عهده شماست . زمانی که شما بتوانید با آرامش و واضح صحبت کنید و فرزندتان آمادگی شنیدن و فهم و درک آن ها را داشته باشد.

مسئولیت های سنگین به او ندهید

انتظار نداشته باشید که برای آموزش نظم به کودک از او بخواهید تمام اتاقش را تمیز کند. این مسئولیت سنگین باعث می شود که او از تمیز کردن متنفر شود. در عوض، به او بگویید «بیا مسابقه بدهیم. من لگوها را جمع می کنم. تو عروسک ها را. هر کس زودتر این کار را انجام داد برنده است.»

مشخص کردن جای معین برای هر چیز

اینکه هر چیز جای مخصوص خودش را داشته باشد بسیار کمک کننده است. تعدادی جعبه و سطل برای بچه ها فراهم نمایید و با همدیگر درباره برچسب گذاری و اینکه چه چیزی در کجا قرار بگیرد تصمیم گیری کنید.

آموزش نظم با بازی

بازی بیش از هر عمل دیگری می‌تواند در آموزش نظم به کودکان موثر باشد. البته باید بازی متناسب با سن و سال کودک باشد. یکی از بهترین بازی‌هایی که برای آموزش نظم می‌توان با کودک انجام داد بازی ساخت لگو و پازل است. این دسته از اسباب بازی‌ها بهترین گزینه برای درک نظم توسط کودکان هستند.

کودک در حین ساخت لگو یا تکمیل پازل می‌تواند ایجاد هماهنگی و نظم بین اجزای سازنده یک شی را درک کند و بعد از ساخت و تکمیل آن می‌تواند زیبایی ناشی از وجود نظم را متوجه شود. 

 

سوال های چالشی

از کودک سوال های چالشی بپرسید: درباره قانون از او سوال کنید، مثلا اگر قوانین را بشکنیم چه می شود؟ یا اینکه به نظرت اگر در جامعه قانون وجود نداشته باشد چه می شود؟ این کار کودک را به فکر می برد و روی او تاثیر می گذارد.

جدی بودن در اجرای قوانین 

نادیده گرفتن قوانین توسط والدین همه چیز را زیر سوال می برد و به فرزندان می آموزد که گاهی می توان از حد و حدود تعیین شده پا فراتر گذاشت.

حس مالکیت بخشیدن به کودک

بچه هایی که احساس می کنند یک مکان( خواه کل یک اتاق و خواه گوشه ای از یک گنجه) مخصوص به خودشان است، تمایل بیشتری به تمیز نگه داشتن آن دارند. روش هایی پیدا کنید تا آزادی بیشتری بر ظاهر مکان و جای وسایلشان داشته باشند. روشهایی از قبیل اینکه اجازه بدهید وسایل خانه را از نو بچینند یا قفسه ها را رنگ بزنند و یا مقداری کاغذ دیواری تهیه کنند، زیاد هم هزینه بر نخواهد بود. بچه ها می توانند جعبه هایی طراحی کنند تا وسایل ریز و درشتشان را جمع و جور کنند و همینطور در طراحی رنگ دیوارهای اتاقشان و یا انتخاب رنگ آن ها همکاری نمایند.

توصیه های ایمنی و بهداشتی

عوامل بیماری زایی از قبیل زباله، ظروف کثیف و لباس های چرک و همچنین مخاطرات سلامتی ای مانند لیوان های شکسته و وسایل سد راه را به بچه ها گوشزد نمایید و به آن ها بفهمانید که مرتب بودن مانع از بروز این خطرات می گردد.

تشویق

با وجود اینکه تنبیه و مجازات بخش عمده توجه اغلب والدین در مقوله آموزش نظم به فرزندان است ولی خوب است بدانید که همواره از تقویت نقاط مثبت فرزندتان نسبت به تنبیه کارهای بد دستاورد های بیشتری خواهید داشت.

پاداش

یک سیستم پاداش صحیح می تواند روش فوق العاده ای برای حل مشکلات خاصی که مرتبط با خودانضباطی است باشد.یک کودک پیش از دبستان که شبها حاضر نیست در تخت خودش بخوابد، جدول برچسب می تواند انگیزه قوی ای در او ایجاد کند.

برای بچه بزرگتری که تکالیفش را به موقع انجام نمی دهد و یا وظایفش را انجام نمی دهد، سیستم اقتصاد ژتونی می تواند خیلی مثمرثمر واقع شود. سیستم پاداش باید کوتاه مدت باشد. والدین می توانند به محض اینکه بچه ها در انجام این مهارتها مهارت کافی را یافتند به تدریج آنها را حذف کنند.

داشتن قوانین ثابت

قانون هایتان را تغییر ندهید. این وظیفه شماست که برای کودکتان کاملا واضح بگویید که چه کارهایی را باید انجام دهد و چه کارهایی را نباید انجام دهد. انتخاب زمان مناسب، برای شفاف سازی قوانین، به عهده شماست. زمانی که شما بتوانید با آرامش و واضح صحبت کنید و فرزندتان آمادگی شنیدن و فهم و درک آن ها را داشته باشد. اگر قوانین شما مشخص و واضح نباشد و یا فقط وقتی که کسی آن را زیر پا می گذارد وجودشان مطرح شود.کودک شما برای درک و رعایت آن را با مشکل مواجه خواهد شد.

مشارکت گروهی 

اینطور نباشد که هر بار که می خواهید خانه را از شر اسباب بازی های مزاحم پاک کنید، خودتان به تنهایی و با گله و شکایت و داد و فریاد باشد، بلکه برای هر یک از اعضای خانه به فراخور سن و سالش مسئولیت تعیین کنید و این مسئولیت را با قاطعیت انجام دهید . مثلا به پسرتان بگویید تو این خونه سازی ها را در کیفش بریز یا به دخترتان بگویید دفترچه های یادداشت و کتاب‌ها را جمع کند. اما کارهایی از عهده شان برنمی آید یا برایشان سخت است را از آنها نخواهید یا کمکشان کنید.