مثلِ روزه بی نماز، عروس بی جهاز، قرمه بی پیاز
ضربالمثلها بخشی از شناسنامۀ یک ملت هستند و در همۀ کشورها و زبانها رواج دارند. امروزه به دلیل کاهش مطالعه و افزایش استفاده از شبکههای اجتماعی از ضربالمثلها کمتر استفاده می شود. ضربالمثلها در باروری زبان نیز سهم مهمی دارند و فراموشی آنها زبان را لاغر و لاغرتر می کند.
ما در مدرسه آنلاین_ بر آن هستیم که ضربالمثلها و داستان و ریشه و کاربرد آنها را بیاوریم تا هم یادآوری باشد و هم استفاده از آنها رواج بیشتری بگیرد.
ریشه و کاربرد ضرب المثل «روزۀ بینماز، عروس بیجهاز، قرمۀ بیپیاز» را امروز میخوانیم.
توضیح:
بعضی چیزها اصل و پایه است. روزه واجب است، اما نماز ستون دین است و روزه مقدمه است. نماز تکمیلکننده و سمتدهندۀ روزه است.
در قدیم جهیزیۀ عروس، نشاندهندۀ توانایی، اصالت و شخصیت خانوادۀ عروس بود. هرچند که امروزه این مسئله کاملاً شکل دیگری به خود گرفته است.
قرمه نوعی غذای ایرانی است که پیاز، طعم و عطری خاص به آن میبخشد که در صورت نداشتن آن، دیگر قرمه نیست!
کاربرد:
وقتی چیزی یا کاری ناقص، بیمعنا یا بینتیجه باشد از این ضربالمثل استفاده میکنند تا اهمیت آنچه در کار اصل بوده بیان شود.
معنای لغت:
جهاز: جهیزیه، مجموعه لواز زندگی که عروس همراه خود به خانۀ داماد میبرد.
منبع: فوت کوزهگری از مصطفی رحماندوست. جلد اول.